بررسی اثر میزان توسعه‌یافتگی کشورها بر رویت‌پذیری مقالات هم‌تالیفی

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

• محمدرضا داورپناه ¹
• رضا آدمیان ²

¹ استاد گروه کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاه فردوسی مشهد

² دانشجوی کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی از دانشگاه فردوسی مشهد

10.22067/riis.v2i2.11015

چکیده

هدف : این مقاله در پی بررسی تاثیر توسعه‌یافتگی کشورها بر میزان همکاری علمی میان آن‌ها است.
روش‌: پژوهش با استفاده از روش های علم سنجی صورت پذیرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مقالات هم‌تالیفی 20 کشور توسعه‌یافته و درحال توسعه نمایه شده در وبگاه علوم ISI در فاصله سال‌های 2005 و 2006 به همراه استنادهای آن‌ها در طول سال‌های 2005 تا 2010 می‌باشد. برای بررسی میزان رویت‌پذیری مقالات هم‌تالیفی شناسایی شده در دو سال پایه حجم نمونه‌ای متناسب انتخاب و طی یک دوره 6 ساله 2005 تا 2010 مورد بررسی قرار گرفتند.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد متوسط استناد به مقالات مشترک بین کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه 29/11، و متوسط استناد به مقالات هم تالیفی غیرمشترک کشورهای درحال توسعه 18/5 است. همچنین بین تعداد کشورهای همکاری کننده در مقالات حاصل از همکاری علمی و میزان استناد به آن‌ها رابطه مثبت وجود دارد. میزان همکاری علمی منطقه ای یا قاره ای در کشورهای توسعه یافته حدود سه برابر کشورهای درحال توسعه و میزان همکاری علمی درون قطبی در کشورهای توسعه یافته حدود یازده برابر کشورهای درحال توسعه است؛ اما بین میزان همکاری‌های ملی و فرامنطقه ای در کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه تفاوت چندانی مشاهده نشد. میزان استناد به مقالات هم تالیفی بین المللی بیش از 8/1 برابر میزان استناد به مقالات هم تالیفی ملی است. میانگین استناد به مقالات هم تالیفی کشورهای توسعه یافته حدود دو برابر کشورهای درحال توسعه است. نتایج حاصل از پژوهش حاکی از آن است که همکاری علمی کشورهای در حال توسعه با کشورهای توسعه یافته بر میزان رویت پذیری مقاله‌های آن‌ها تاثیر مثبت دارد؛ و تفاوت معنی‌داری بین الگوهای همکاری علمی در کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

• : توسعه‌یافتگی
• رویت‌پذیری
• موسسه اطلاعات علمی( ISI)
• هم‌تالیفی

---

مراجع

رحیمی، ماریه (1386). بررسی وضعیت همکاری در تولید آثار علمی و عوامل موثر بر آن در میان اعضای هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی، مشهد.

شریعتی، علی (1361). بازشناسی هویت اسلامی-ایرانی. مجموعه آثار (27). تهران: انتشارات الهام.

قانعی راد، محمد امین (1384). جامعه شناسی رشد و افول علم در ایران (دوره اسلامی). تهران: مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور.

مطهری، مرتضی (1359). خدمات متقابل اسلام و ایران. تهران: صدرا.

 

Davarpanah, M., R. (2009). The International Publication Productivity of Malaysia in Social Sciences: Developing a Scientific Power Index. Journal of Scholarly Publishing, 41(1), 67-91. Retrieved January 25, 2010, from http://muse.jhu.edu/journals/journal_of_scholarly_publishing/summary/v041/41.1.davarpanah.html       

Davarpanah, M., R., Behrouzfar, H. (2009). International visibility of Iranian ISI journals: A citation study. Aslib Proceedings, 61(4), 407-419. Retrieved April  10, 2010, from www.emeraldinsight.com/0001-253X.htm

De Granda-Orive JI., Villanueva-Serrano S., Aleixandre-Benavent R., Valderrama-Zurián JC., Alonso-Arroyo A., García Río F., & et al. (2009). Network of international scientific collaboration on smoking: analysis of coauthorship through the Science Citation Index (1999-2003). Gac Sanit, 23(3), 34-43. Retrieved January  25, 2010, from http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19464767

Frederiksen, L. F. (2004). Disciplinary determinants of bibliometric impact in Danish industrial research: Collaboration and visibility. Scientometrics, 61 (2) : 253–270. Retrieved January  25, 2010, from http://www.springerlink.com/content/t43162t 052l88327/

Glänzel, W. (2001). National characteristics in international scientific co-authorship relations. Scientometrics, 51(1), 69–115. Retrieved January  25, 2010, from http://www.springerlink.com

Glänzel, W., & Schubert, A. (2001). Double effort = Double impact? A critical view at international co­authorship in chemistry. Scientometrics, 50 (2), 199–214. Retrieved January  25, 2010, from www.steunpuntoos.be/WG_Papers/Scientometrics_50_2_199.pdf   

Goldfinch, S., Dale, T., & Derouen, K. Jr. (2003). Science from the periphery: collaboration, networks and ‘periphery effects’ in the citation of New Zealand Crown Research Institutes articles, 1995-2000. Scientometrics, 57(3), 321–337. Retrieved January  25, 2010, from www.springerlink.com/index/J81H4XTM63277504.pdf    

Hara, N., Solomon, P., Kim, S., & Sonnenwald, D. H. (2003). An emerging view of scientific collaboration: Scientists' perspectives on factors that impact collaboration. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 54, 952–965. Retrieved January  5, 2011, from http://bada.hb.se/bitstream/2320/2296/1/jasist-2003-hara-et-al.pdf

Inzelt, A., Schubert, A., & Schubert, M. (2008). Incremental citation impact due to international co-authorship in Hungarian higher education institutions. Scientometrics, 78(1), 37-43. Retrieved January  25, 2010, from http://www.springerlink.com/index /06TQ47071720471T .pdf

Iribarren-Maestro, I., Lascurain-Sánchez, M. L., & Sanz-Casado, E. (2009). Are multi-authorship and visibility related? Study of ten research areas at Carlos III University of Madrid. Scientometrics, 79(1), 191-200. Retrieved January  25, 2010, from http://www.springerlink.com 

Katz, J. S., & Hicks, D. (1997). How much is a collaboration worth? A calibrated bibliometric model. Scientometrics, 40(3), 541-554. Retrieved January  25, 2010, from http://www.springerlink.com/index/M06J287 1281PR764.pdf

Katz, J. S., & Martin, B. R. (1997). What Is Research Collaboration? Research Policy, 26 : 1–18. Retrieved January  25, 2010, from www.sussex.ac.uk/Users/sylvank/pubs/Res_ col9.pdf

Larivière, V., Lebel, J., & Lemelin, P. (2004). Collaborative research in the social sciences and humanities: bibliometric analysis of practices, report to the Social Sciences and Humanities Research Council of Canada (SSHRC), Observatoire des sciences et des technologies. Retrieved April  10, 2010, from http://www.ost.uqam.ca/Portals/0/docs /rapports/2004/SSHRC.pdf 

Leimu, L., & Koricheva, J. (2005). Does scientific collaboration increase the impact of ecological articles?. Bioscience, 55(5), 438–443. Retrieved January  25, 2010, from http://research.eeescience.utoledo.edu/lees/papers_PDF/Leimu_2005_BioScien ce.pdf 

Liu, Z. (2003). Trends in transforming scholarly communication and their implications. Information Processing and Management, 39 (6), 889–898. Retrieved April  10, 2010, from http://www.sciencedirect.com 

Maienschein, J. (1993). Why Collaborate? Journal of the History of Biology, 26(2), 167-183. Retrieved January  5, 2011, from http://www.springerlink.com/content/u87041016gn27435/   

Narin, F., Stevens, K., & Whitlow E. S. (1991). Scientific co-operation in europe and the citation of multinationally authored papers. Scientometrics,  21(3), 313-323.

Paraje, G., Sadana, R., & Salmela, R. (2009). Collaboration and "Visibility" of Health Research in the Western Pacific Region. Asia-Pacific Journal of Public Health, 21(2), 128-136. Retrieved January  25, 2010, from http://aph.sagepub.com/cgi/content/abstract/21/2/128  

Persson, O. (2010). Are highly cited papers more international?. Scientometrics,  83(3), 397-401. Retrieved April  5, 2010, from http://www.springerlink.com/index /Q8727181N82337X3.pdf

Schmoch, U., & Schubert, T. (2008). Are international co-publications an indicator for quality of scientific research?. Scientometrics, 74(3), 361–377. Retrieved January  25, 2010, from http://www.springerlink.com/content/8475pp504667561u/fulltext.pdf  

Smart, J. C., & Bayer, A. E. (1986). Author collaboration and impact: a note on citation rates of single and multiple authored articles. Scientometrics, 10(5), 297-305. Retrieved January  25, 2010, from http://www.springerlink.com/index/H71757647030T177.pdf

Sooryamoorthy, R. (2009). Do types of collaboration change citation? Collaboration and citation patterns of South African science publications. Scientometrics. 81(1), 177-193. Retrieved January  25, 2010, from http://www.springerlink.com/index/J26G8241 11K74481.pdf

Suárez-Balseiro, C., García-Zorita, C., & Sanz-Casado, E. (2009). Multi-authorship and its impact on the visibility of research from Puerto Rico. Information Processing and Management, 45(4), 469–476. Retrieved January  25, 2010, from http://www.sciencedirect.com 

Van Raan, A. F. J. (1998). The influence of international collaboration on the impact of research results – Some simple mathematical considerations concerning the role of self-citations. Scientometrics, 42(3), 423–428.

Wikipedia, the free encyclopedia (2010). “Biotechnology". Retrieved April 21, 2010, from http://en.wikipedia.org/wiki/Biotechnology