بررسی سازگاری قواعد ثبت ویژگیهای موجودیتهای گروه اول و دوم اف.آر.بی.آر. در RDA با طرح فراداده ای توصیف شیء(MODS)

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

• ملیحه درخوش ¹
• زهره میرحسینی ²
• افشین موسوی چلک ³

¹ کارشناس ارشد کتابداری و اطلاع‏رسانی. دانشگاه آزاد اسلامی. واحد تهران شمال

² استادیار گروه کتابداری و اطلاع‏رسانی دانشگاه آزاد اسلامی. واحد تهران شمال

³ استادیار گروه علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاه پیام نور

10.22067/riis.v1i2.8277

چکیده

چکیده
هدف: تعیین سازگاری قواعد توصیف و دسترسی به منبع(RDA) مربوط به ثبت ویژگیهای موجودیتهای گروه اول و دوم الگوی ملزومات کارکردی پیشینه های کتابشناختی ، با طرح فراداده ای توصیف شیء (MODS)می باشد.
روش شناسی: جامعه مورد پژوهش شامل الف- اجزاء اصلی، فرعی و ویژگیهای طرح فراداده ای توصیف شیء(مودس) و ب - قواعد توصیف و دسترسی به منبع که مربوط به ثبت ویژگیهای موجودیتهای گروه اول و دوم اف.آر.بی.آر. در آر.دی.ای. می شود. روش این پژوهش، روش تطبیقی برای بررسی سازگار کردن قواعد مذکور با اجزاء مختلف طرح فراداده ای توصیف شیء(مودس) است که در نهایت به ارائه برچسبهای مبتنی بر زبان نشانه گذاری گسترش پذیر(ایکس.ام.ال.) به منظور ارائه اطلاعات توصیفی منابع مختلف بر اساس قواعد آر.دی.ای. منجر خواهد شد.
یافته ها: به طور کلی 440 قاعده از فصلها ی 2 تا 11 در آر.دی.ای. شناسایی و تحلیل شد که تعداد 440 ترکیب مبتنی بر طرح فراداده ای توصیف شیء(مودس) با این قواعد سازگار گردید و از 296 جزء اصلی مودس استفاده شد. با توجه به یافته های این پژوهش، تمامی قواعد مورد نظر در آر.دی.ای. با طرح فراداده-ای توصیف شیء(مودس) سازگار بوده و می توان برای اطلاعات استخراجی از محتوای همه این قواعد، معادلی در مودس به دست آورد. در بعضی از قواعد که معمولا به منظور ایجاد نقاط دسترسی به موجودیتهای گوناگون کاربرد دارند، برای سازگار کردن قواعد با اجزاء مودس باید از بیش از یک جزء اصلی استفاده نمود.
نتیجه گیری: مطابق 3 سئوال اساسی این پژوهش از بین 20 جزء اصلی طرح فراداده ای توصیف شیء(مودس)، 16 جزء با توجه به محتوای قوانین فصلهای مبتنی بر ثبت ویژگیهای موجودیتهای گروههای اول و دوم اف.آر.بی.آر. که تا کنون کامل شده است، در این سازگاری مورد استفاده قرار گرفته است. با توجه به یافته های پژوهش، میان قواعد مورد نظر این پژوهش در استاندارد توصیف و دسترسی به منبع(آر.دی.ای.) و طرح فراداده ای توصیف شیء(مودس)، سازگاری صد در صد و کامل وجود دارد و می توان تمامی اطلاعاتی را که برای منبع مورد توصیف با استفاده از قواعد آر.دی.ای. به دست می آید را در قالب طرح فراداده ای توصیف شیء(مودس) توصیف کرد. همچنین می توان از یافته های این پژوهش که ترکیباتی از اجزاء اصلی، فرعی، ویژگیها و مقادیر طرح فراداده ای توصیف شیء(مودس) سازگار شده با محتوای قواعد آر.دی.ای. هستند، برای توصیف منابع استفاده کرد.
کلیدواژه ها: توصیف و دسترسی به منبع،آر.دی.ای( RDA)/ .، طرح فراداده ای توصیف شیء،مودس(MODS)/ ، موجودیتهای گروه اول/ موجودیتهای گروه دوم)/ ملزومات کارکردی پیشینه های کتابشناختی،اف.آر.بی.آر.(FRBR)

---

مراجع

صفری، مهدی (1382). ابرداده و کاربرد آن در سازماندهی منابع وب: با تاکید بر عناصر ابرداده‏ای دوبلین کور در بستر نحوی HTML . فصلنامه کتاب، 55:73 – 85.

فتاحی، رحمت­الله. (1380). چالشهای سازماندهی منابع دانش در آغاز قرن بیست و یک... .  فصلنامه کتاب،48 : 59-83.

فتاحی، رحمت­الله. (1386). از آرمان ها تا واقعیت: تحلیلی از مهم ترین چالش ها و رویکردهای سازماندهی اطلاعات در عصر حاضر،  فصلنامه کتابداری و اطلاع رسانی، 10 (4): 5-26.

مرادی، خدیجه. (1389). بررسی عناصر توصیفی به کار رفته در پیشینه‌های کتابشناختی کتابخانه‌های دیجیتالی ایران و ارائه الگوی پیشنهادی برای به کارگیری این قواعد. پایان­نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع­رسانی. مشهد: دانشگاه پیام نور، دانشکده هنر و رسانه.

موسوی‌چلک، افشین (1385). اف.آر.بی.آر: استفاده از مدل مفهومی "موجودیت- رابطه" در فهرست‌های آینده (ملزومات کارکردی رکوردهای کتابشناختی). ارائه شده در همایش رویکردها و راهکارهای نوین در سازماندهی اطلاعات.  انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران، (تهران، 16-17 اسفند).

Chang, Huei-Chu. (2009). Metadata for Organizing Electronic Journals: Feasibility Study. Journal of Educational Media & Library Sciences. 46(3): 351-376.

Coyle, Karen.(2010). RDA in RDF. Library Technology Reports. February -March: 26-36.

Danskin, Alan. (2009). RDA to FRBR mapping. [Online] Available at: www.rda-jsc.org/docs/5rda-frbrrdamappingrev.pdf  [Jan. 2, 2011]

Delsey, Tom. (2009). RDA, FRBR, and FRAD:  Making the Connection. ALCTS Pre-conference. July 10, 2009. Chicago. [Online] Available at: http://www.rda-jsc.org/docs/td20090602.pdf [ Jan. 25, 2011]

Digital Library Federation (2009). Aquifer Implementation Guidelines for Shareable MODS Records. DLF/Aquifer Implementation Guidelines for Shareable MODS Records. [Online] Available at: https://wiki.dlib.indiana.edu/download/ attachmationGuidelines_Version1.pdf  [ Jan. 25, 2011]

Gjerde, Anders. (2008). Design and use of XML formats for the FRBR model. M.A. Dissertation. Norwegian University of science and technology

IFLA Study Group on the Functional Requirements for Bibliographic Records. (2009). Functional Requirements for bibliographic Record, Final Report. [Online] Available at: http://www.ifla.org/files/cataloguing/frbr/frbr_2008.pdf    [Jan. 23, 2011]

Kiogaard, Deirdre. (2007). RDA to FRBR mapping. [Online] Available at: www.rda-jsc.org/docs/5rda-frbrmapping.pdf  [ Dec. 22, 2010]

Kiogaard, Deirdre. (2009). Resource and Description Access. ALIA Information Online conference, January 22, 2009, Australian Library and information Association, Sydney Australia. [Online] Available at: http://www.information-online.com.au/sb_clients/iog/data/content_item_files/000001/PresentationA17.pdf  [Jan. 25, 2011]

Library of Congress (2010), RDA and MODS mapping, Web document, available at: http://www.loc.gov/standards/mods/  [Jan. 25, 2011]

Library of Congress (2011), Metadata Object Description Schema(3.4). MODS User Guidelines, Web document, available at: http://www.loc.gov/standards/mods/mods-schemas.html  [ Jan. 25, 2011]

Mc.Callum, Sally H. (2004).An introduction to the metadata Object Description Schema(MODS). Library Hi Tech., 22 (1): 82-88

Needleman, Mark. (2008). The Resource Description and Access Standard. Serials Review. 34 (3): 233-234

Network Development and MARC Standards Office (NDMSO). (2010). MARC Mapping to MODS Version 3.4. [Online] Available at: http://www.loc.gov/standards/mods/mods-mapping.html.  [ Jan. 25, 2011]