2024-03-28T18:16:22Z
https://infosci.um.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=4866
Library and Information Science Research
INFOSCI
2251-6344
2251-6344
1397
8
1
ارزیابی بهرهوری پژوهشی اعضای هیئت علمی گروههای علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاههای دولتی شهر تهران با استفاده از شاخصهای چندگانه
ناهید
میرزایی
عبدالرضا
نوروزی چاکلی
مقدمه: هدف این پژوهش ارزیابی بهرهوری پژوهشی اعضای هیئت علمی گروههای علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاههای تهران، بر اساس مجموعهای از شاخصهای چندگانه است.
روششناسی: این پژوهش با استفاده از روشهای پیمایشی و اسنادی به انجام رسیده و جامعۀ آن مشتمل بر آثار تمامی اعضای هیئت علمی گروههای علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاههای دولتی تهران است که در سال 1393 بهصورت تماموقت به خدمت اشتغال داشتند. برای گردآوری اطلاعات از سیاهۀ وارسی استفاده شد و پس از تجزیه و تحلیل دادههای بهدستآمده با استفاده از نرمافزار اکسل، رتبۀ نهایی بهرهوری پژوهشی هر دانشگاه، بر اساس میانگین رتبههای بهدست آمده در شاخصهای چندگانه مشخص شد. در محاسبۀ رتبۀ بهرهوری پژوهشی هر گروه آموزشی، عملکرد پژوهشی هر گروه آموزشی بر اساس شاخصهای چندگانه [برونداد] نسبت به تعداد عضو هیئت علمی فعال در آن گروه آموزشی (منابع انسانی [درونداد]) لحاظ شد.
یافتهها: دانشگاههای تربیت مدرس، شاهد، شهید بهشتی و تهران در بیشتر شاخصهای کتابمحور، از رتبههای بهتری برخوردار بودند. به لحاظ تعداد اعضای هیئت علمی برگزیده در جشنوارههای ملی و بینالمللی، دانشگاههای شاهد و تربیت مدرس، در زمینۀ شاخص هرش و انتشار مقالههای خارجی، دانشگاههای خوارزمی، شاهد، تربیت مدرس و تهران، در زمینۀ انتشار مقالههای داخلی دانشگاههای تربیت مدرس، شاهد، تهران، الزهرا و خوارزمی، در زمینۀ همکاریهای بینالمللی، دانشگاههای خوارزمی، علوم پزشکی ایران، تربیت مدرس و شاهد، در زمینۀ انتشار مقالههای همایشهای بینالمللی، دانشگاههای شاهد، تربیت مدرس، خوارزمی و تهران و در زمینۀ طرحهای پژوهشی، دانشگاههای شاهد و تربیت مدرس نسبت به سایر دانشگاههای مورد مطالعه در رتبههای بهتری جای گرفتهاند.
نتیجهگیری: نتایج نشان میدهد رتبۀ هر یک از گروههای علم اطلاعات و دانششناسی دانشگاههای تهران در هر کدام از شاخصهای چندگانۀ موردنظر با یکدیگر متفاوت بوده است. باوجوداین، محاسبۀ رتبۀ بهرهوری پژوهشی این گروهها، بر اساس میانگین کل رتبهای مجموعۀ شاخصهای چندگانه، دانشگاه شاهد را در رتبۀ نخست قرار میدهد و دانشگاههای تربیت مدرس، خوارزمی، تهران، علوم پزشکی ایران، شهید بهشتی، الزهرا، علامه، علوم پزشکی شهید بهشتی و علوم پزشکی تهران، بهترتیب در رتبههای بعدی قرار میگیرند. از آنجاکه عملکرد پژوهشی گروههای آموزشی با تعداد کل جمعیت اعضای هیئت علمی آنها در ارتباط مستقیم است، برای گروههای آموزشی کمجمعیتتر نیز امکان کسب رتبههای بهتر در زمینۀ بهرهوری پژوهشی فراهم شده است.
Scientometrics
Iran universities
Tehran universities
Research productivity
Multiple indicators
2018
08
23
5
27
https://infosci.um.ac.ir/article_32860_0563ac587a4e3b1f2fc5a890fd8812a1.pdf
Library and Information Science Research
INFOSCI
2251-6344
2251-6344
1397
8
1
بررسی ویژگیهای شخصیتی و جمعیت شناختی متخصصان علم اطلاعات و دانششناسی بر اساس مدل پنج عاملی شخصیت
مظفر
چشمه سهرابی
مریم
بلوچی
ابوالقاسم
نوری
مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تعیین ویژگیهای شخصیتی و جمعیتشناختی متخصصان علم اطلاعات و دانششناسی ایران بر اساس مدل پنج عاملی شخصیت انجام شد.
روششناسی: روش تحقیق از نوع توصیفی-همبستگی و از فرم کوتاه پرسشنامه پنج عامل بزرگ شخصیت استفاده شد. جامعه آماری، شامل 287 متخصص علم اطلاعات و دانششناسی بوده که 113 نفر بهصورت نمونهگیری تصادفی طبقهای انتخاب شدند.
یافتهها: یافتههای پژوهش نشان داد که میانگین روان رنجورخویی در بین متخصصان علم اطلاعات و دانششناسی کمتر از حد متوسط آن، میانگین چهار مؤلفه برونگرایی، تجربهپذیری، وظیفهشناسی، و توافقجویی بالاتر از حد متوسط است.
نتیجهگیری: درمجموع میتوان گفت متخصصان علم اطلاعات و دانششناسی ایران از نظر ویژگیهای شخصیتی (5 عامل بزرگ شخصیت) در وضعیت مطلوبی قرار دارند. دیگر نتایج نیز نشان داد که میزان توافقجویی متخصصان مرد بیشتر از متخصصان زن، میزان رنجورخویی متخصصان مجرد بیشتر از متخصصان متأهل، میزان روان رنجورخویی متخصصان با مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد بیشتر از متخصصان با مدرک تحصیلی دکترا و میزان تجربهپذیری متخصصان با مدرک تحصیلی دکترا بیشتر از متخصصان با مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد و رابطه بین ویژگی روان رنجورخویی و تعداد فعالیت علمی معکوس و ضعیف و رابطه بین ویژگی برونگرایی و تعداد فعالیت علمی مستقیم و ضعیف است. سابقه کار، رتبه علمی، شغل، و محل خدمت تأثیری در ویژگیهای شخصیتی متخصصان علم اطلاعات و دانششناسی ندارد.
Personality
Big five personality traits
Five-factor Model
Knowledge and information science
Specialists
Demographic features
2018
08
23
29
54
https://infosci.um.ac.ir/article_32888_e0c882cecdf39b6a2f2d9b9d81f1eb2b.pdf
Library and Information Science Research
INFOSCI
2251-6344
2251-6344
1397
8
1
ممیزی دانش در سازمانهای پروژه محور: بهسوی یک مدل مفهومی
فاطمه
نویدی
یزدان
منصوریان
محمد
حسن زاده
مقدمه: ممیزی دانش بهعنوان گامی مهم در مدیریت دانش نقش تعیینکنندهای در چابکسازی و ارتقای اثربخشی گنجینه دانشی سازمانها ایفا میکند. تاکنون روششناسیها و مدلهای مختلفی بهمنظور اجرای ممیزی دانش ارائه شده است. بررسی دقیق روششناسیها و مدلهای موجود دانش ارزندهای در اختیار متخصصان و دستاندرکاران حوزه مدیریت دانش قرار خواهد داد. هدف از مطالعه حاضر، بررسی مدلها و روششناسیهای ممیزی دانش موجود بهمنظور انتخاب یا تدوین مدل مناسب ممیزی دانش براساس ویژگیها و اولویتهای سازمانهای پروژه محور است.
روششناسی: مطالعه حاضر از انواع پژوهشهای کاربردی است که بهروش مطالعه اسنادی و با رویکردی تحلیلی به مطالعه مقایسهای و تحلیل مدلها و روششناسیهای موجود در حوزه ممیزی دانش پرداخته است.
یافتهها: با وجود تنوع و گوناگونی مدلها و روششناسیهای ممیزی دانش، تمامی آنها تا حدودی کلی و در ماهیت ایستا هستند و بهمنظور بهکارگیری در محیطهای مختلف سازمانی انعطافپذیری و چابکی لازم را ندارند.
نتیجهگیری: با توجه به عدم تناسب مدلهای موجود با ویژگیها و مختصات خاص سازمانهای پروژه محور و بهدلیل ضرورت اجرای ممیزی دانش در این نوع سازمانها، مدل مناسب ممیزی دانش برای این سازمانها باید براساس الزامات و ویژگیهای سازمانهای مذکور، تاکسونومی دانش و مؤلفههای ممیزی دانش در این سازمانها تدوین شود.
Knowledge audit
Knowledge audit model
Knowledge audit methodology
Project- based organizations
2018
08
23
75
97
https://infosci.um.ac.ir/article_32906_2f0c7d8405b2bb6c21cf1e50b7311a8a.pdf
Library and Information Science Research
INFOSCI
2251-6344
2251-6344
1397
8
1
بررسی ارتباط بین مدیریت سیبرنتیک و فرهنگ سازمانی (مطالعه موردی: سازمان اسناد و کتابخانه ملی)
فتانه
ترکاشوند
میترا
قیاسی
سید رضا
تربت جو
مقدمه: سیبرنتیک مفهومی نوین در فرآیندهای سازمانی است که استفاده از آن در مدیریت فرهنگ سازمانی اهمیت چشمگیری دارد. مدیریت سیبرنتیک با مدیریت صحیح و علمی فرهنگ در سازمان، راه را برای دستیابی به اهداف سازمانی فراهم میسازد. هدف پژوهش تعیین ارتباط بین مدیریت سیبرنتیک و فرهنگ سازمانی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی بوده است.
روششناسی: پژوهش حاضر ازلحاظ هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری اطلاعات تحلیلی – پیمایشی است. جامعه آماری کلیه مدیران، سرپرستان و کارشناسان سازمان اسناد و کتابخانه ملی بوده است که تعداد کل آنها 866 نفر بود که براساس آزمون کوکران حجم نمونه 266 نفر تعیین گردید. روش نمونهگیری از نوع تصادفی ساده در دسترس بود. ابزار گردآوری، پرسشنامه پیشساخته بوده است که از لحاظ روایی و پایایی مورد سنجش واقع شده است و ضریب پایایی 896/0 براساس ضریب آلفای کرونباخ بود. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون T، تحلیل واریانس چند متغیره) با نرمافزارهای اس پی اس 24 و لیزرل ۸/۸ استفاده شد.
یافتهها: فرهنگ سازمانی (۳/۱۴۷) و مدیریت سیبرنتیک (۳/۱۱۸) در وضعیت متوسط قرار دارند. ثبات دارای بالاترین میانگین (۳/۱۵۱) بوده است و مأموریت و سازگاری درگیری در وضعیت نزدیک به متوسط قرار داشت. در بین شاخصهای مدیریت سیبرنتیک تعاملات دارای بالاترین میانگین (۳/۳۱۶) است و تصمیمگیری (۲/۶۶۰) دارای کمترین میانگین بود. ضریب همبستگی پیرسون بین ابعاد فرهنگ سازمانی و سیبرنتیک بیشترین میزان همبستگی را بین دو شاخص پیوندها و تصمیمگیری (۰/۸۶۳) و کمترین میزان همبستگی را بین درگیری و تعاملات (۰/۰۸۴) نشان داد. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که سلسله مراتب (۹۱/۵ درصد)، تصمیمگیری (۹۰/۹ درصد) کنترل و نظارت (902/0 درصد) بیشترین تأثیر را بر سیبرنتیک و مأموریت (۵۴/۴ درصد) بیشترین تأثیر را بر فرهنگ سازمانی داشته است. همچنین نشان داد که بین شاخصهای فرهنگ سازمانی و مدل سایبرنتیک ارتباط مثبت و قوی وجود دارد.
نتیجهگیری: پس از جمعآوری دادههای حاصل از پرسشنامه برای بررسی نتایج و کسب آنها لازم است از نرمافزارهایی جهت تجزیه و تحلیل دادههای جمعآوری شده بهره برد که از جمله این نرمافزارها استفاده از نرمافزار مدلسازی معادلات ساختاری PLS استفاده گردید.، نتایجی که از این مطالعه حاصل شد نشان میدهد که مدیریت سیبرنتیک به سازمانها کمک میکند تا با مدیریت صحیح و علمی مسائل درون سازمانی، اثری مثبت بر فرهنگ سازمانی گذاشته، موجب تشریک مساعی کارکنان و همچنین تلاش هدفمند برای رقابت با سایر رقبا در تحقق اهداف سازمانی میگردد؛ بنابراین، جهت ارتقا و بهرهبرداری از ابعاد و شاخصهای مدیریت سیبرنتیک باید اقداماتی مشخص و برنامهریزی شده صورت گیرد.
Cybernetic management
Organizational culture
National Library & Archives of I.R of Iran
2018
08
23
99
120
https://infosci.um.ac.ir/article_32928_d81cf876c307d635253ac0e835b4931b.pdf
Library and Information Science Research
INFOSCI
2251-6344
2251-6344
1397
8
1
بررسی رابطۀ بین تسهیم دانش و میزان کاربست مؤلفههای سازمان یادگیرنده در کتابخانههای دانشگاههای دولتی شهر اصفهان
احمد
شعبانی
مرضیه
نصوحی
رسول
سعادت
سعید
رجایی پور
مقدمه: امروزه کتابخانهها با تغییرات وسیعی از لحاظ خدماترسانی روبهرو هستند. بنابراین برای باقیماندن در این محیطِ اطلاعاتیِ در حال تغییر، باید با تبدیلشدن به سازمان یادگیرنده، پژوهش و ریسککردن را بپذیرند. هدف پژوهش حاضر، تعیین رابطه بین تسهیم دانش و میزان کاربست مؤلفه های سازمان یادگیرنده بر اساس مدل سنگه در کتابخانه های دانشگاه های دولتی شهر اصفهان است.
روششناسی: روش پژوهش توصیفیهمبستگی و جامعۀ آماری شامل کلیۀ کتابداران شاغل (نمونه 120 نفر) در دانشگاه اصفهان، صنعتی اصفهان و علوم پزشکی اصفهان در سال 1393 است. در این پژوهش از پرسشنامه های استاندارد تسهیم دانش و نیز پرسشنامۀ محقق ساختۀ سازمان یادگیرنده استفاده شد. برای تحلیل داده ها در سطح آمار توصیفی از آمارههای فراوانی، درصد، میانگین، انحراف معیار، و واریانس و در سطح آمار استنباطی از آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن و خیدو استفاده شده است.
یافتهها: مقدار r مشاهده شده در سطح 05/0P همبستگی مثبت و معناداری را بین تسهیم دانش و میزان کاربست مؤلفه های سازمان یادگیرنده در کتابخانههای دانشگاه اصفهان، صنعتی اصفهان و علوم پزشکی اصفهان نشان داد. همچنین بین تسهیم دانش و مؤلفه های سازمان یادگیرنده از جمله تسلط شخصی، آرمان مشترک، مدلهای ذهنی، یادگیری تیمی و نگرش سیستمی رابطۀ مثبت معنادار مشاهده گردید. ازطرفدیگر، برحسب دانشگاه های مختلف نیز تفاوت وجود دارد.
نتیجهگیری: باتوجه به اهمیت تسهیم دانش و همبستگی مثبت میان تسهیم دانش و میزان کاربست مؤلفههای سازمان یادگیرنده، راهکارهایی جهت افزایش میزان کاربست مؤلفه های سازمان یادگیرنده و تسهیم دانش کتابداران پیشنهاد شده است.
Knowledge sharing
learning organization, librarians
University libraries
Isfahan (Iran)
2018
08
23
121
137
https://infosci.um.ac.ir/article_32958_b5b94a146de9b3a7876a4f212858e67d.pdf
Library and Information Science Research
INFOSCI
2251-6344
2251-6344
1397
8
1
بررسی عوامل مؤثر و بازدارنده در استقرار و بهکارگیری مدیریت ارتباط با مشتری در کتابخانه های دانشگاهی ایران از دیدگاه کتابداران این کتابخانهها
زهره
عدالتیان
اعظم
صنعت جو
محسن
نوکاریزی
هدف: هدف پژوهش حاضر، تعیین سهم هر یک از عوامل مؤثر و بازدارنده در استقرار و بهکارگیری مدیریت ارتباط با مشتری در کتابخانههای دانشگاهی ایران و اولویتبندی آنها از دیدگاه کتابداران است.
روش شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی بود و به روش پیمایشی انجام شد. جامعۀ پژوهش حاضر، کتابداران کتابخانههای مرکزی دانشگاههای کشور بودند. گردآوری دادهها با استفاده از پرسشنامۀ تلفیقی حاصل از بررسی پرسشنامه های موجود در حوزۀ مدیریت ارتباط با مشتری و براساس منابع و مرور متون این حوزه طراحی شد. روایی و پایایی ابزار گردآوری دادهها با استفاده از نظر کارشناسان و متخصصان و آلفای کرونباخ (88درصد) تأیید شد.
یافتهها: از میان مؤلفههای شناساییشده در استقرار سی.آر.ام از دیدگاه کتابداران، سازماندهی با میانگین 928/0 مهمترین مؤلفۀ مؤثر در استقرار مدیریت ارتباط با مشتری در کتابخانههای دانشگاهی شناخته شد. همچنین مؤلفۀ نیروی انسانی با میانگین 872/0، مؤلفۀ مدیریت دانش با میانگین 865/0 و مؤلفۀ فناوری اطلاعات با میانگین 750/0 بهترتیب در ردۀ دوم تا چهارم اثرگذاری بر سی.آر.ام قرار گرفتند. از میان مؤلفههای بازدارنده در استقرار و بهکارگیری سی.آر.ام مؤلفۀ نبود آمادگی فرهنگی با میانگین رتبۀ 820/0 در مرتبۀ اول اثرگذاری و مؤلفۀ همخوانی ضعیف راهبرد مدیریت منابع انسانی و مدیریت ارتباط با مشتری با میانگین رتبۀ 114/0- در مرتبۀ سیزدهم در ممانعت از استقرار و بهکارگیری مدیریت ارتباط با مشتری قرار دارند.
نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد سازماندهی مهمترین مؤلفۀ مؤثر در استقرار مدیریت ارتباط با مشتری در کتابخانههای دانشگاهی شناخته شد. این نتیجه علاوه بر ارائه الگویی برای تقویت مؤلفه های مؤثر و کاهش مؤلفه های بازدارنده در استقرار مدیریت ارتباط با مشتری در کتابخانه های دانشگاهی ایران، در نتیجه استقرار آن می تواند مدیران کتابخانه ها را در شناخت دیدگاه ها و انتظارات کتابداران یاری دهد. همچنین نتایج حاصل از دستیابی به اهداف این پژوهش می تواند مدیران کتابخانه های دانشگاهی ایران را از نقاط قوت و ضعف کتابخانه آگاه سازد و آن ها را در تصمیم گیری های بهینه و بهبود و اصلاح وضعیت کتابخانه های دانشگاهی و کیفیت خدمات یاری دهد. افزون براین، کتابخانه ها می توانند با استفاده از نتایج به دست آمده در این پژوهش و توجه به مؤلفه های مؤثر و بازدارنده خطر شکست را کاهش و احتمال موفقیت این راهبرد را افزایش دهند و به راه اندازی مدیریت ارتباط با مشتری اقدام کنند.
Customer relationship management (CRM)
Effective components of customer relationship management
Deterrent components of customer relationship management
Academic libraries
2018
08
23
139
157
https://infosci.um.ac.ir/article_32987_7fc7642edafd7e4327bb1c50aa31606f.pdf
Library and Information Science Research
INFOSCI
2251-6344
2251-6344
1397
8
1
بررسی دیدگاه متخصصان در ارتباط با گروهبندی سنی رایج در کتاب های کودکان و نوجوانان کشور
مهدی
محمدی
سکینه
فلسفین
سمانه
خویدکی
مقدمه: پژوهش حاضر با هدف مطالعه نظرات متخصصین حوزه ادبیات کودک در خصوص گروهبندی سنی رایج در کتابهای کودکان و نوجوانان صورت گرفته است.
روش شناسی: این پژوهش با استفاده از روش پیمایشی و با رویکرد توصیفی انجام شده است. جامعه آماری آنرا 105 نفر از نویسندگان، تصویرگران، ناشران، پژوهشگران و کارشناس ادبیات کودکان و نوجوانان تشکیل میدهند. برای گردآوری دادهها از ابزار پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است.
یافتهها: یافته های پژوهش نشان داد که 2/35 درصد پاسخگویان موافق گروهبندی سنی و 59 درصد گروهبندی سنی موجود را نامناسب دانسته و با آن مخالف بودند. 65 درصد پاسخگویان در ارتباط با نقش گروهبندی سنی در فرایند تألیف آثار کودکان و نوجوانان موافق بودند و همچنین 58 درصد آنها درباره تأثیر گروهبندی سنی در عرضه و فروش کتاب کودک موافق بودهاند. اکثریت پاسخگویان بر بازنگری و تجدیدنظر در گروهبندی سنی تأکید دارند.
نتیجهگیری: در مورد گروهسنی رایج در کشور دیدگاههای مخالف و موافقی وجود دارد و برخی آن را کارآمد و عدهای دیگر ناکارآمد دانستهاند. اما پژوهش علمی که این موضوع را از دیدگاه خبرگان فعال در عرصههای مختلف از جمله نویسندگان، شاعران، تصویرگران و ... بپردازد صورت نگرفته بود. این پژوهش با بررسی موضوع از دیدگاه صاحبنظران مطرح به این نتیجه دست یافت که گروه سنی رایج علیرغم کمکهای شایانی که برای نویسندگان و شاعران، ناشران و خوانندگان کتابهای کودک میکند متناسب با شرایط فعلی نیست و لازم است کمیتهای متشکل از صاحبنظران عرصههای مختلف از جمله ادبیات کودکان، روانشناسان، متخصصان تعلیم و تربیت، تصویرگران، کتابداران و سایر عرصههای مرتبط تشکیل شده و در راستای پاسخگویی به نیاز زمان تغییرات اساسی در آن بوجود آورند.
Age grouping
Children and teenagers l Current age grouping for children books in Iran
2018
08
23
159
177
https://infosci.um.ac.ir/article_32997_dc2d1fe82bcc285648cf56f3414feeed.pdf
Library and Information Science Research
INFOSCI
2251-6344
2251-6344
1397
8
1
مقایسه منابع مخازن سازمانی دانشگاه های علوم پزشکی کشور از لحاظ نمایه پذیری و دسترس پذیری در موتور جستجوی گوگل
کیانوش
رشیدی
جواد
عباس پور
مقدمه: در سال های اخیر، بسیاری از دانشگاهها و سازمان های تحقیقاتی مخازن سازمانی ایجاد کردند. آنها وظیفه ی ذخیره سازی، حفاظت و دسترسی به آثار دانشجویان و محققان را بر عهده دارند. دسترسی به منابع مخازن سازمانی از طریق موتورهای جستجو مهم است، بنابراین در این پژوهش، نمایه پذیری و دسترس پذیری منابع مخازن سازمانی دانشگاه های علوم پزشکی کشور در موتور جستجوی گوگل مورد مقایسه قرار گرفتند.
روش شناسی: جامعه ی این پژوهش را منابع موجود در مخازن سازمانی دانشگاه های علوم پزشکی کشور تشکیل می دهند. مخازن سازمانی از طریق راهنمای مخازن سازمانی دسترسی آزاد شناسایی شدند. در این راهنما، 9 مخزن سازمانی وابسته به دانشگاه های علوم پزشکی کشور است. در زمان گردآوری داده ها، دسترسی به 2 مخزن سازمانی امکان پذیر نبود؛ بنابراین، منابع از میان 7 مخزن سازمانی گردآوری شد. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان به صورت طبقه ای ساده انتخاب گردید و سهم هر کدام از مخازن سازمانی 54 منبع بود. روش گردآوری داده ها بهصورت مشاهده سیستمی بود. داده ها بهصورت توصیفی و با استفاده از آزمون مجذور خی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته ها: بیش از 60 درصد منابع موجود در مخازن سازمانی متن کامل دارند و تفاوت معنی داری در دسترسی به متن کامل منابع در میان مخازن سازمانی وجود دارد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که اگرچه نمایه پذیری منابع انگلیسی نسبت به منابع فارسی در موتور جستجوی گوگل بیشتر است ولی تفاوت معنی داری میان منابع انگلیسی و فارسی از لحاظ نمایه پذیری وجود ندارد ولی از لحاظ دسترس پذیری از طریق موتور جستجوی گوگل تفاوت معنی داری میان تعداد منابع انگلیسی و فارسی وجود دارد. همچنین تفاوت معنی داری میان مخازن سازمانی دانشگاه های علوم پزشکی کشور از لحاظ نمایه پذیری و دسترس پذیری در موتور جستجوی گوگل وجود دارد.
نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد نمایه پذیری منابع بر روی موتور جستجوی گوگل، دسترس پذیری آن را تضمین نمی کند. به لحاظ نمایه پذیری منابع مخازن سازمانی در موتور جستجوی گوگل، مخزن سازمانی دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران در رتبه اول، مخزن سازمانی دانشگاه علوم پزشکی قزوین در رتبه دوم؛ مخازن سازمانی دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اردبیل و دانشگاه علوم پزشکی بوشهر در رتبه سوم و از لحاظ دسترس پذیری، مخزن سازمانی دانشگاه علوم پزشکی قزوین در رتبه اول و مخزن سازمانی دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران در رتبه دوم و مخزن سازمانی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اردبیل در رتبه سوم قرار دارند.
Institutional repositories
University repositories
Iranian universities of medical sciences
Indexing
Accessibility
Google search engine
2018
08
23
179
195
https://infosci.um.ac.ir/article_33016_10292c6b8fb59a0d6668ae39f97fee33.pdf
Library and Information Science Research
INFOSCI
2251-6344
2251-6344
1397
8
1
چرایی نیاز به سواد اطلاعاتی از منظر دانشجویان روانشناسی
رحمان
معرفت
یزدان
منصوریان
محمد
زره ساز
مقدمه: مقالۀ حاضر چرایی نیاز به سواد اطلاعاتی را از دیدگاه دانشجویان مقطع کارشناسی رشتۀ روانشناسی دانشگاه سمنان بررسی میکند.
روششناسی: پژوهش حاضر، پژوهشی کاربردی است که با کمک روش گراندد تئوری دیدگاه دانشجویان مقطع کارشناسی روانشناسی دانشگاه سمنان را بررسی میکند. جامعۀ پژوهش تمام دانشجویان مقطع کارشناسی روانشناسی مشغول به تحصیل در زمان انجام پژوهش (1394-1395) را دربر میگیرد. ازاینرو، از روش سرشماری استفاده شد. فرایند گردآوری دادهها تا اشباع دادهها ادامه یافت. بهدلیل ماهیت کیفی و اکتشافی پژوهش، گردآوری و تحلیل دادهها بهصورت همزمان انجام شد و هجده مصاحبه نهایتاً با جامعۀ پژوهش صورت گرفت. گردآوری دادههای مورد نیاز با کمک مصاحبۀ نیمهساختاریافته انجام گرفت. تحلیل دادهها نیز به کمک نرم افزار مکس کیودا (MaxQDA) نسخه 10 انجام شد.
یافتهها: تعداد 74 کد باز استخراج شد. یازده مقولۀ اصلی در قالب یافتههای پژوهش حاضر شکل گرفت که نشاندهندۀ دیدگاه دانشجویان روانشناسی دانشگاه سمنان بهعنوان دلایل نیاز به سواد اطلاعاتی ذکر شده بود. از نمونههای آن میتوان به این مقولهها اشاره کرد: 1. آشنانبودن با پایگاههای اطلاعاتی تخصصی و عمومی و پوشش محتوایی آنها؛ 2. لزوم آشنایی با کتابخانه و منابع کتابخانهای و جستوجو در کتابخانه؛ 3. لزوم آشنایی با اینترنت و ابزارهای جستوجوی اینترنتی؛ 4. لزوم توجهبه اعتباریابی اطلاعات و منابع اطلاعاتی؛ 5. مدیریت استنادها و لزوم آشنایی با منبعنویسی؛ 6. نیاز به مهارتهای مدیریت اطلاعات؛ 7. مدیریت اطلاعیابی و مهارت زبان انگلیسی؛ 8. نیاز به آشنایی با شبکههای اجتماعیتخصصی و عمومی و نیز نیاز به آشنایی با منابع و خدمات موجود در بافت پژوهش.
نتیجهگیری: در پژوهش حاضر، مفاهیم و مقولههای استخراجشده همچون آشنانبودن با محتوای پایگاههای اطلاعاتی فارسی و انگلیسیزبان در حوزۀ روانشناسی و نیاز به آشنایی با نشریههای علمی این رشته برای دانشجویان روانشناسی از ضرورت توجهبه این مباحث در آموزش سواد اطلاعاتی به دانشجویان مذکور حکایت دارد. مدرسان سواد اطلاعاتی باید به برنامۀ آشنایی با کتابخانه و بخشهای مختلف آن توجه کنند. همچنین در کنار موضوع آشنایی با کتابخانه، توجه به ابزارهای جستوجوی اینترنتی و نیاز به آشنایی با مفاهیم شبکه نیز برای دانشجوی روانشناسی از اهمیت برخوردار است. همچنین لازم است، آنها به توجه و تدریس نرمافزارهای مدیریت استناد و نیز لزوم توجهبه شیوههای اعتباریابی منابع در برنامههای سواد اطلاعاتی دانشجویان روانشناسی عنایت داشته باشند. حضور شبکههای اجتماعی، نیاز به آشنایی با انواع شبکههای اجتماعیِ تخصصی و عمومی را برای دانشجویان روانشناسی بهوجود آورده است. مفاهیم و مقولههای پژوهش حاضر میتواند برای برنامهریزان کارگاههای آموزش سواد اطلاعاتی برای دانشجویان روانشناسی در دانشگاه سمنان قابل استفاده باشد.
Information literacy
Semnan University
Undergraduate psychology students
2018
08
23
197
220
https://infosci.um.ac.ir/article_33042_3e279947c4acc4a207e7e3abb91df76d.pdf
Library and Information Science Research
INFOSCI
2251-6344
2251-6344
1397
8
1
ارزشگذاری اقتصادی پایگاههای اطلاعاتی پیوسته مقالههای فارسی (جامعه مورد مطالعه: دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه رازی)
ندا
صیادی
محمود
مرادی
صالح
رحیمی
مقدمه: ارزشگذاری اقتصادی عاملی اساسی، در ارزیابی و بهبود مدیریت پایگاههای اطلاعاتی است، که توسط عوامل گوناگونی تحت تأثیر قرار میگیرد. از اینرو پژوهش حاضر بهمنظور ارزشگذاری اقتصادی پایگاههای اطلاعاتی پیوسته مقالههای فارسی و تعیین عوامل اثرگذار بر آنان از دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه رازی انجام شده است.
روششناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی است، با روش پیمایشی و ارزشگذاری مشروط که بخشی از روش ترجیحات اظهارشده هست، به تعیین تمایل به پرداخت اقدام نموده است. جامعه پژوهش تمام دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه رازی در سال تحصیلی 95-1394 با تعداد 4145 نفر بود، نمونه پژوهش بر اساس فرمول میشل و کارسون 523 نفر محاسبه شد. همچنین برای انتخاب نمونه از روش نمونهگیری تصادفی طبقهبندی استفاده شد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته دوبعدی بود. برای تعیین روایی از روایی صوری و برای تعیین پایایی از آلفای کرونباخ (83/0) استفاده شد. از روشهای آماری مانند، آمار توصیفی و آمار استنباطی بهره گرفته شد. در سطح آمار استنباطی متناسب با متغیرهای پژوهش و حالت دوگانه متغیر وابسته (تمایل به پرداخت و عدم تمایل به پرداخت)، نرمال نبودن متغیرها و ثابت نبودن واریانسها از آزمون ناپارامتریک رگرسیون لجستیک با روش ورود همزمان متغیرها استفاده شد.
یافتهها: میانگین تمایل به پرداخت سالیانه دانشجویان تحصیلات تکمیلی برای استفاده از پایگاههای اطلاعاتی پیوسته مقالههای فارسی حدود 17.505 تومان بود. همچنین نتایج نشان داد که متغیرهای وضعیت تأهل (در سطح متأهل)، دانشکده (در سطح دانشکدههای ادبیات، فنی مهندسی، علوم پایه، شیمی و کشاورزی)، تعداد افراد خانواده (در سطح چهار نفر) و میزان استفاده از پایگاههای اطلاعاتی فارسی (در سطح یک یا چند بار در سال، ماهی یکبار، چند بار در ماه، هفتهای یکبار، چند بار در هفته و تقریباً هرروز) بر تمایل به پرداخت سالیانه دانشجویان تحصیلات تکمیلی در استفاده از پایگاههای اطلاعاتی فارسی گاهی با علامت مثبت و گاهی با علامت منفی تأثیر گذاشتهاند.
نتیجهگیری: دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه رازی تمایل به پرداخت قابل ملاحظهای برای حمایت از بهبود و توسعه پایگاههای اطلاعاتی فارسی داشتند. برای مسئولان دانشگاه توجیهی فراهم شد که با توجه به مشارکت دانشجویان تحصیلات تکمیلی در تأمین هزینهها، تلاش بیشتری در جهت حفظ و توسعه پایگاههای اطلاعاتی فارسی داشته باشند. این امکان فراهم شد که با توجه به متغیرهای تأثیرگذار به پیشبینی و جهتدهی تمایل به پرداخت دانشجویان تحصیلات تکمیلی در خصوص مدیریت بهینه پایگاههای اطلاعاتی بپردازند؛ بنابراین پیشنهاد شد که تمایل به پرداخت محاسبه شده، برای تحلیل هزینهها پیش از اشتراک پایگاههای اطلاعاتی فارسی مورد استفاده قرار گیرد؛ و از تمایل به پرداخت محاسبه شده بهعنوان، شاخصی برای تعیین میزان حق اشتراک احتمالی استفاده شود. با توجه به اینکه متغیر دانشکده و میزان استفاده از پایگاههای اطلاعاتی تأثیر بسزایی بر تمایل به پرداخت داشتهاند، به ارائه کارگاههای آموزشی در زمینه معرفی و استفاده از پایگاههای اطلاعاتی فارسی در دانشکدههای مختلف دانشگاه رازی پرداخته شود.
Economic valuation
Databases
Conditional valuation
Willingness to pay
graduate students
Razi University
2018
08
23
221
242
https://infosci.um.ac.ir/article_33057_0445bee1bd0fc0fab217d77d2962b63e.pdf
Library and Information Science Research
INFOSCI
2251-6344
2251-6344
1397
8
1
مطالعه وضعیت دگرنویسی عنوانهای نرمافزارهای دیداری-شنیداری غیرفارسی در فهرستهای کتابخانهای: مطالعه موردی کتابخانه مرکزی سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
زهرا
جعفرزاده کرمانی
سپیده سادات
میرقاسمی
هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی وضعیت دگرنویسی عنوانهای نرمافزارهای دیداری-شنیداری غیرفارسی در فهرست پیوسته کتابخانه مرکزی سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی و ارائه دستورالعمل پیشنهادی، انجام شد.
روش: مطالعه حاضر پیمایشی و از نوع توصیفی است. جامعه آماری پژوهش 2213 مورد عنوانهای منابع نرمافزاری دیداری-شنیداری غیرفارسی در فهرست پیوسته کتابخانه مرکزی سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی است، که از سال 1372 تا اول دیماه سال 1393 در این فهرست وارد گردیده است. گردآوری دادهها با استفاده از کارت مشاهده محقق ساخته انجام گردید.
یافتهها: از 2213 عنوان منبع تعداد 1772 مورد از این عنوانها در فهرستنویسی آنها از عنوان روی منبع استفادهشده، در 134 مورد از عنوانها دگرنویسی انجام شده است، در 7 مورد از این منابع ترجمه و در 300 مورد از آنها ترکیبی از ترجمه و دگرنویسی صورت گرفته است.
نتیجهگیری: در سازمان کتابخانهها، فهرستنویسی منابع نرمافزاری مانند دیگر مواد دیداری-شنیداری صورت میگیرد و برای منابع نرمافزاری تمایزی قائل نشدهاند. با توجه به اینکه سرشناسه منابع دیداری-شنیداری عنوان منبع است، جستجوی منابع نرمافزاری دیداری-شنیداری اگر با عنوان صورت گیرد، وجود دگرنویسی برای عنوان این منابع امری ضروری مینماید. برای یکدستی این دگرنویسی، شیوهای مشخص و معیار، ضروری بهنظر میرسد. همچنین برای ضبط واژههای قرضی در فارسی، به سبب اختلاف فاحش نشانههای الفبای زبانهای خارجی، مشکلات جدی وجود دارد. الفبای فارسی آوانگار نیست و بههمین جهت در ضبط دقیق تلفظها دچار مشکل است. از اینرو، ضبط تلفظ واژههای بیگانه در فارسی با چندگونگی روبه روست. لذا بهتر است سازمان کتابخانهها، موزهها و مراکز اسناد آستان قدس رضوی، برای منابع با ویژگیهای خاص به دستورالعملی مجزا از فهرستنویسی سایر مواد دیگر داشته باشد.
Paraphrasing
title
Software
Non-Persian audio-visual resources
The Organization of Libraries
Museums and Documents Center of Astan Quds Razavi
2018
08
23
243
265
https://infosci.um.ac.ir/article_33082_509d7bc6994f5b8036f14ea337d46c93.pdf
Library and Information Science Research
INFOSCI
2251-6344
2251-6344
1397
8
1
بررسی میزان اهمیت کتابخانههای عمومی شهر اصفهان به مسائل زیست محیطی، برنامههای اجتماعی مرتبط با بازاریابی سبز و رفتار خرید سبز
میترا
پشوتنی زاده
مائده
سلیمیان
مقدمه: بسیاری از بحرانهای زیستمحیطی ریشه در مشکلات فرهنگی دارد. در این میان، کتابخانهها که سازمانی فرهنگی و اجتماعی تلقی میشوند، بیش از هر سازمان دیگری باید نسبت به مسائل زیستمحیطی اهمیت بدهند و میتوانند با ارائه اطلاعات و انجام خدمات مختلف، نقش بهسزایی در اصلاح نگرش و رفتار زیستمحیطی جامعه داشته باشند.
روش شناسی: این پژوهش از نوع پیمایشی توصیفی بوده و به لحاظ هدف، کاربردی محسوب می شود. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته ایست که روایی و پایایی (آلفای کرونباخ برابر با 92/0) آن مورد تأیید قرار گرفته است. جامعه آماری شامل 22 نفر کتابدار مشغول به کار در کتابخانه های عمومی شهر اصفهان هستند که بهعلت تعداد محدود آن ها از روش نمونهگیری سرشماری برای تعیین پاسخگویان استفاده شده است.
یافته ها: نتایج نشان می دهد میزان اهمیت کتابداران به مسائل زیست محیطی (میانگین برابر با 47/4)، میزان توجه کتابخانه به برنامهها و طرح های اجتماعی مرتبط با بازاریابی سبز (میانگین برابر با 28/4) و میزان تمایل کتابخانه به خرید کالاها و خدمات سبز (میانگین برابر با 42/4) بسیار زیاد است.
نتیجه گیری: بسیاری از بحرانهای زیستمحیطی ریشه در مسائل فرهنگی دارد و از آنجایی که کتابخانههای عمومی نیز نهادی فرهنگی و تأثیرگذار هستند، فعالیت در چنین سازمانیکه دائماً در حال تحول برای پاسخگویی به نیازهای اطلاعاتی است، باعث میشود کتابداران با مسائل فرهنگی بیشتر آشنا شوند. و بیشتر در جریان وقایعی که در جهان در حال وقوع است قرار میگیرند و بنابراین آنان تلاش خواهند کرد تا آگاهی دیگران را نیز از مسائل زیستمحیطی افزایش دهند. و به این شکل به خرید کالاهای سبز و در نهایت توسعه پایدار کمک نمایند.
Public library
Green marketing
Green buying behavior
Environmental concern
Sustainable development
Isfahan
2018
08
23
267
285
https://infosci.um.ac.ir/article_33107_2d6af2a23875f22821b2211bdaa312e3.pdf
Library and Information Science Research
INFOSCI
2251-6344
2251-6344
1397
8
1
ساخت هستاننگار از پایگاه دادههای بزرگ: چالشها و روشی برای غلبه بر آنها
امید
میلانی فرد
محسن
کاهانی
مقدمه: استخراج هستاننگار از پایگاه داده یکی از روشهای متداول ساخت هستاننگار است. استفاده از روشهای ارائه شده فعلی برای این کار بر روی پایگاه دادههای بزرگ مانند پایگاه داده سامانه برنامهریزی منابع سازمان (ERP) چالشهایی به همراه دارد. این پژوهش بهدنبال ارائه راهکاری عملی برای غلبه بر این چالشها است.
روششناسی: این پژوهش با استفاده از روش پژوهش علم طراحی انجام شده و برای ارزیابی صحت و کارایی این روش، الگوریتمها و فرآیند آن پیادهسازی و بر روی پایگاه داده یک نمونه ERP فعال در حوزه آموزش عالی آزمون شده است.
یافتهها: با استفاده از این روش، یک هستاننگار برای آموزش عالی از پایگاه داده یک ERP آموزش عالی ساخته شد. مقایسه این هستاننگار با سایر هستاننگارهای موجود آموزش عالی، نشاندهنده دقت و کارایی بالای این روش است.
نتیجهگیری: در نتیجه این پژوهش، روشی مبتنی بر مهندسی معکوس با جزئیات دقیق و کامل ارائه شده است. ابزارهای نرمافزاری این روش بهصورت کد منبع باز، پیادهسازی شده و قابل ارتقاء و بهکارگیری توسط سایر پژوهشگران میباشد. در روش پیشنهادی به هر دو مرحله آمادهسازی و غنیسازی در فرآیند ساخت هستاننگار توجه شده و الگوریتمهای تبدیل پایگاه داده به هستاننگار بر اساس نیازمندیهای پایگاه دادههای بزرگ بهینهسازی شدهاند. همچنین معماری کامل و دارای جزئیات کافی از نقاط قوت این روش نسبت به سایر روشهای موجود است.
Public library
Green marketing
Green buying behavior
Environmental concern
Sustainable development
Isfahan
2018
08
23
287
312
https://infosci.um.ac.ir/article_33131_02f3630f46866c884893f355c7b3d0d6.pdf
Library and Information Science Research
INFOSCI
2251-6344
2251-6344
1397
8
1
طراحی الگوی مدیریت امنیت اطلاعات در کتابخانههای دیجیتالی
شهلا
رضوانی
مقدمه: مزایای ذخیرهسازی اطلاعات بهصورت الکترونیکی سازمانها را در معرض انواع تهدید مانند دستکاری اطلاعات مرجع یا سرقت اطلاعات حیاتی و سرمایههای اطلاعاتی قرار داده است. مطالعۀ حاضر باهدف ارائۀ الگوی استراتژیک مدیریت امنیت اطلاعات در کتابخانههای دیجیتالی انجام شد.
روششناسی: در مطالعهای توصیفیهمبستگی، 196 کارشناس و کتابدار کتابخانههای دیجیتالی دانشگاههای شهر تهران بهروش هدفمند انتخاب شدند و پرسشنامههای تحقیق را تکمیل نمودند. روایی و پایایی این پرسشنامهها با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی و محاسبۀ آلفای کرونباخ تأیید شدند. اطلاعات با استفاده از آزمونهای توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و تحلیلی (تحلیل مسیر) بررسی شد.
یافتهها: اثر متغیرهای خطمشی امنیت اطلاعات، معماری اطلاعات، سازماندهی امنیت اطلاعات، توسعۀ سیستمهای اطلاعاتی، امنیت منابع انسانی و حفاظت محتوا بر امنیت اطلاعات در کتابخانههای دیجیتالی در سطح (01/0>P) مثبت و معنادار بود. همچنین در میان متغیرهای موجود در الگو، توسعۀ سیستمهای اطلاعاتی بیشترین اثر مستقیم را بر امنیت اطلاعات کتابخانههای دیجیتالی (44/0) دارد.
نتیجهگیری: یافتههای تحقیق نشان از تأثیر متغیرهای مدل بر امنیت اطلاعات در کتابخانههای دیجیتالی دارد. با استفاده از نتایج این پژوهش، برنامهریزان و مدیران کتابخانههای دیجیتالی میتوانند موجبات ارتقای سیستم امنیت اطلاعات کتابخانههای دیجیتالی را فراهم آورند.
Information security
Information management
Digital libraries
Model designing
2018
08
23
337
356
https://infosci.um.ac.ir/article_33149_5e023a5dcb39441caa357e3e26646e4a.pdf
Library and Information Science Research
INFOSCI
2251-6344
2251-6344
1397
8
1
تحلیل محتوای متون مربوط به اولویتهای پژوهشی در علم اطلاعات و دانششناسی
فرزانه
قنادی نژاد
غلامرضا
حیدری
رحیم
چینی پرداز
مقدمه: بهمنظور تعیین اولویتهای پژوهشی در رشتۀ علم اطلاعات و دانششناسی، توجه به موضوعات پژوهشهای انجامشده در دورههای زمانی مختلف در این حوزه، امری ضروری است. در این راستا، پژوهش حاضر مقالاتی را تحلیل کرده است که در ایران و جهان به شناسایی و تحلیل موضوعات پژوهشهای علم اطلاعات و دانششناسی بهمنظور دستیابی به اولویتهای پژوهش در این رشته پرداختهاند.
روششناسی: پژوهش حاضر با روش سندیتحلیلی 73 مقاله را بررسی و تحلیل کرد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از آمار توصیفی (فراوانی و درصد فراوانی) استفاده شد.
یافتهها: نتایج نشان داد که بیشترین تعداد مقالات در ایران در طی سالهای 1386-1390 و در خارج از ایران در سالهای 2011-2015 منتشر شده است. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات در ایران و مجلههای «فلسفه و عمل کتابخانه» و «انجمن امریکایی علوم و فناوری اطلاعات» خارج از ایران بیشترین تعداد مقاله را داشتند. در بیشتر این پژوهشها، از روش تحلیل محتوا و کتابسنجی و از ابزار سیاهه وارسی استفاده شده است. بیشترین تعداد پژوهشها بهترتیب در کشورهای ایران، امریکا، هند و نیجریه انجام شده است. جامعه مورد مطالعه در پژوهشهای مورد بررسی بیشتر مقالات و پایاننامهها بودهاند. گرایش موضوعی پژوهشها در ایران بهسمت موضوع «مطالعات مربوط به کتابخانهها» و در خارج از کشور بهسمت «فناوری اطلاعات» بود.
نتیجهگیری: نتایج بیانگر آن است که در هر زمان بسته به شرایط مختلف، گرایشهای پژوهشی در رشته علم اطلاعات و دانششناسی تغییر کردهاند. بهبیان دیگر، در یک دوره زمانی خاص به بعضی از موضوعات بیشتر توجه شده و بهنوعی بحث روز این رشته محسوب شدهاند و در مقابل، به مباحثی نیز بیتوجهی شده است و اهمیت خود را از دست دادهاند. گرایش موضوعی پژوهشها در ایران بیشتر متوجه مباحث و فعالیتهای سنتی رشته؛ اما در خارج از کشور، متوجه مباحث کاربردی بوده است و موضوعات مرتبط با فناوری در اولویت موضوعی قرار داشتهاند.
Research priorities
Knowledge and information science
Content analysis
Library and information sciences
2018
08
23
55
74
https://infosci.um.ac.ir/article_33205_8318671ff1ea9f1f50c3b00585ec9d68.pdf
Library and Information Science Research
INFOSCI
2251-6344
2251-6344
1397
8
1
برچسب های اجتماعی لایبرری ثینگ در مقابل سرعنوان های موضوعی کتابخانه کنگره: مرور نوشتارها
مهدی
خادمیان
مرتضی
کوکبی
مقدمه: مقایسه ماهیت، مزایا و معایب رده بندی های مردمی با واژگان مهار شده و مرور نوشتارهای مربوط به برچسب های اجتماعی لایبرری ثینگ با سرعنوانهای موضوعی کتابخانه کنگره هدف این مقاله است.
روششناسی: روش پژوهش کتابخانه ای و مطالعه تطبیقی است.
یافته ها: رده بندی های مردمی مزایایی مانند بهروز بودن، مبتنی بر نظر کاربر بودن، به صرفه بودن از نظر مالی و عدم نیاز به آموزش دارند. اما معایبی مانند عدم یکدستی، عدم فراهم کردن بافت، و فقدان دقت و بازیافت نیز دارند که موجب شده است به جای جایگزینی، مکمل بودن دو نظام رده بندی های مردمی و واژگان مهار شده مطرح شود.
نتیجهگیری: مرور نوشتارهای مربوط به برچسب های لایبرری ثینگ و سرعنوان های موضوعی کتابخانه کنگره نشان می دهد پژوهشها با روشهای پژوهش و حجم نمونهگیریهای مختلف انجام شدهاند. همچنین، زمینههای موضوعی متنوع، پراکنده و خاص بررسی شده است. مرور نوشتارها آشکار میکند بین برچسبهای اجتماعی و سرعنوانهای موضوعی کتابخانه کنگره تا حدودی مطابقت (نزدیک به 50 درصد) وجود داردولی این میزان مطابقت در حدی نیست که بتوان برچسبهای اجتماعی را با سرعنوانهای موضوعی جایگزین کرد، به همین دلیل نتیجهگیری شده است که این دو نظام سازماندهی اطلاعات، میتوانند مکمل هم باشند.
Folksonomies
Social tags
Controlled vocabularies
Library Thing
Library of Congress Subject Headings (LCSH)
2018
08
23
313
335
https://infosci.um.ac.ir/article_33222_22068931f07c380d6a4ec289598a5092.pdf
Library and Information Science Research
INFOSCI
2251-6344
2251-6344
1397
8
1
رفتار اطلاعاتی کلامی کودکان دوره پیشدبستانی در چند مرکز پیشدبستانی در شهر تهران
فاطمه
سالکی ملکی
عصمت
مومنی
مقدمه: کودکان برای استفاده از اطلاعات نیازمند کمک هستند و پرسشگری نقطه شروع رفتار اطلاعاتی در آنان و یا رفتار اطلاعاتی کلامی است. در حالیکه بیشتر پژوهشهای این حوزه رفتار جامعه با سواد خواندن را مورد بررسی قرار دادهاند، هدف پژوهش حاضر آشنایی با منابع اطلاعاتی و تغییر رفتار اطلاعاتی کلامی کودکان دوره پیشدبستانی تهران است.
روششناسی: بهمنظور مشاهده تغییر رفتار اطلاعاتی کلامی کودکان این مقاله به روش شبه تجربی با گروه آزمون و گواه و پیش و پسآزمون انجام شد. جامعه پژوهش کودکان مراکز پیشدبستانی تهران و روش نمونهگیری هدفمند بود. نظر به یکسانسازی شرایط پژوهش دو مرکز که از لحاظ کتب تدریس شده و شرایط محیطی در شرایط همسانی قرار داشتند انتخاب شدند. در هر کلاس پیشدبستانی 10 کودک حضور داشتند. بدین ترتیب 20 نفر بهعنوان نمونه پژوهش از دو مرکز پیشدبستانی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده پرسشنامه نیمه ساختاریافته Havigerová (2011) از نظر والدین بود. مشاهده معلم از انجام تکلیف پژوهشی دانش آموزان ابزار دوم بود.
یافتهها: نتایج جداول نشان داد بر اساس نظر والدین و با توجه به پرسشهای پژوهش و مدل استفاده شده در پژوهش ابعاد رفتار اطلاعاتی کلامی یعنی وضعیت توجه غیرفعال یا دفعات توجه به منابع اطلاعاتی در زندگی روزمره، وضعیت جستجوی غیرفعال و یا تمایل به کسب اطلاعات از منابع اطلاعاتی و همچنین وضعیت جستجوی فعال و یا به بیان دیگر استفاده از منابع اطلاعاتی برای انجام تکلیف پژوهشی در گروه آزمایش تغییر کرد و همچنین وضعیت پردازش و استفاده از اطلاعات در انجام تکلیف پژوهشی در گروه آزمایش بر اساس نتایج ارائه تکلیف توسط کودکان تغییر کرد. در حالیکه در وضعیت گروه گواه تغییری ایجاد نشد.
نتیجهگیری: با توجه به تغییر ابعاد مختلف رفتار اطلاعاتی کلامی گروه آزمایش، پس از مداخله میتوان نتیجه گرفت این مداخله رفتار اطلاعاتی کلامی آنان را تغییر داده است و نتایج استفاده آنان از منابع اطلاعاتی و ارائه تکلیف پژوهشی نشان از بهبود وضعیت در کودکان دوره پیشدبستانی دارد. به جهت محدودیت امکانات، جستجوی مداوم اطلاعات در این پژوهش بررسی نشد. آشنایی با منابع اطلاعاتی و تقویت رفتار اطلاعاتی کلامی کودکان میتواند جهت بخش رفتار اطلاعاتی در بزرگسالی باشد؛ بنابراین بهعنوان پیشنهاد افزودن واحدهای درسی سواد رسانهای و تفکر انتقادی و آشنایی با منابع اطلاعاتی در آموزشهای پیشدبستانی میتواند به پیشرفت رفتار اطلاعاتی کلامی کودکان و تربیت دانشآموزانی پژوهشگر کمک کند. برای تعمیم و بسط بیشتر نتایج بایستی پژوهش با نمونههای بزرگتر تکرار شود.
information behavior
Verbal information behavior
Preschool children
Information resources
Information literacy
2018
08
23
357
377
https://infosci.um.ac.ir/article_33176_9cd98d21060ed4e0bb98c5f67f184e1f.pdf
Library and Information Science Research
INFOSCI
2251-6344
2251-6344
1397
8
1
اثربخشی کتابدرمانی تحولی بر ابعاد انگیزش خواندن دانشآموزان دختر پایه سوم ابتدایی شهر یزد
مهدیه
آرایی
مهدی
رحیمی
مریم
زارع
مقدمه: شواهد نشان میدهند که وضعیت فعلی فرزندپروری و آموزش رسمی و مدرسهای درکشور نتوانسته قشر وسیعی ازکودکان و نوجوانان را به کتابهای درسی و غیردرسی علاقهمند کند یا در آنها کشش و ذوق کتابخوانی آزاد و فعال را بپروراند. این پژوهش به منظور بررسی اثربخشی کتابدرمانی تحولی بر انگیزش خواندن دانشآموزان پایه سوم دبستان شهر یزد انجام شد. کتابدرمانی تحولی، یکی از انواع کتابدرمانی است که درمحیط کلاس درس روی میدهد و معلم سعی میکند روش و رفتارهای مثبت مواجه با چالشهای زندگی را نشان دهد.
روششناسی: پژوهش حاضر از نوع تحقیقات نیمه آزمایشی از نوع پیشآزمون، پسآزمون با گروه گواه است و از لحاظ هدف در زمره پژوهشهای کاربردی قرار میگیرد. جامعه آماری این پژوهش شامل همه دانشآموزان دختر پایه سوم ابتدایی مشغول به تحصیل در مدارس ابتدایی، در سال 95-1394 در شهرستان یزد است. نمونه مورد پژوهش، به روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای انتخاب شدهاست. دو مدرسه انتخاب شده، هر کدام دارای یک کلاس در پایه سوم ابتدایی بودند که به صورت تصادفی یک مدرسه به عنوان گروه آزمایش و یک مدرسه به عنوان گروه گواه در نظر گرفته شد. نمونه این پژوهش یک نمونه 40 نفری است که در دوگروه آزمایش و گواه (20 نفر در هرگروه)، گمارده شدهاند. برای اندازهگیری متغیر وابسته، از پرسشنامه انگیزش خواندن گاتری و ویگفیلد، استفاده گردید. در این پژوهش، به منظور بررسی فرضیهها از آزمون تی مستقل جهت مقایسه نمرات افزوده استفاده گردید.
یافتهها: نتایج بیانگر این موضوع بود که کتابدرمانی تحولی بر انگیزش خواندن و همچنین ابعاد آن تأثیر مثبت داشته و فرضیههای پژوهش در مورد تأثیر کتابدرمانی تحولی بر انگیزش خواندن و ابعاد خواندن از روی کنجکاوی، درگیرشدن درخواندن و دلایل اجتماعی، تأیید گردیده است؛ اما فرضیه پژوهش در مورد افزایش انگیزش خواندن به دلیل اهمیت آن، تأیید نگردید.
نتیجهگیری: استفاده از کتابدرمانی در محیط مدرسه میتواند کودکان را با کتاب و کتابخوانی مأنوس کرده و کلید حل پدیده کمخوانی و بیانگیزگی دانشآموزان باشد. لذتی که کودک در فرایند کتابدرمانی تحولی، به سبب خودمختاری و آزادی در بیان احساسات و هیجانات خود و همچنین درجریان فعالیتهای لذتبخشی که پس از خواندن کتاب رخ میدهد، تجربه میکند، باعث افزایش انگیزش خواندن در او میگردد.
Developmental bibliotherapy
Reading motivation
School Students
2018
08
23
379
394
https://infosci.um.ac.ir/article_33216_9c686c8d9076994db86702b6cb9d9f28.pdf