2024-03-28T13:00:05Z
https://infosci.um.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=4843
Library and Information Science Research
INFOSCI
2251-6344
2251-6344
1395
6
1
رویکرد سیبرنتیکی به نظامهای ذخیره و بازیابی اطلاعات
رضیه
اسماعیل پور
نظام الدین
فقیه
هدف: کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی بهعنوان نظامهای ذخیره و بازیابی اطلاعات با استفاده از رویکرد سیبرنتیک و بهکارگیری قوانین آن میتوانند توسعه یابند. این مقاله به شرح و تفسیر مباحث سیبرتنیک، مثل پویایی نظام، کنترل و بازخورد در نظامهای ذخیره و بازیابی اطلاعات میپردازد و ضرورت دید نظاممند و سیبرنتیکی به کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی را بیش از پیش نمایان میسازد.
روش: در این مقاله مروری، با مطالعه منابعی که در حوزه سیبرنتیک و مباحث علم اطلاعات و دانششناسی نوشته شده است، نقاط مشترکی که این دو حوزه با هم دارند، مخصوصاً در حوزه بازیابی اطلاعات مشخص و از منظر سیبرنتیکی تبیین شد.
یافتهها: از آنجایی که سیبرنتیک علم نظامهاست، نظامهای ذخیره و بازیابی اطلاعات نیز برای رشد و توسعه خود ناگزیر از بهکارگیری اصول دانش سیبرنتیک میباشند. کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی با اتخاذ رویکرد سیبرنتیکی میتوانند کارکرد خود را در مقولههایی چون نمایهسازی، ربط، جستجو و بازیابی بهبود بخشند.
Cybernetics
Systematic management
Information storage and retrieval systems
Feedback
Control
System dynamics
Information retrieval
2016
11
21
5
24
https://infosci.um.ac.ir/article_31065_6b781c6b66f9de8d15ff39b2497ce6f1.pdf
Library and Information Science Research
INFOSCI
2251-6344
2251-6344
1395
6
1
محاسبه بار اطلاعاتی متون علمی فارسی براساس شاخص آنتروپی نظریه اطلاعات
اعظم
بیگ لو
محمدرضا
داورپناه
هدف: هدف عمده این پژوهش، محاسبه میزان بار اطلاعاتی واژههای متون علمی فارسی و بررسی رابطه برخی ویژگیهای واژه و بار اطلاعاتی آن برمبنای مقیاس آنتروپی شانون است.
روش: پژوهش حاضر با روش تحلیل محتوا و در جامعه آماری شامل 752 مقاله برگرفته از فهرست مجلات علمی پژوهشی در سال 1388 صورت پذیرفت. نمونه پژوهش شامل 320 مقاله بود که با توجه به گستردگی آن در هر حوزه تنها 10 درصد از مقالات به صورت تصادفی انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت.
یافتهها: پژوهش حاضر نشان داد، بار اطلاعاتی واژه با احتمال رخداد آن رابطهای معکوس دارد. با افزایش تعداد حالات ممکن میزان پیشبینیپذیری و آنتروپی واژه افزایش یافته و اطلاعات کمتری منتقل مینماید. طول واژه نیز رابطهای مستقیم با بار اطلاعاتی آن دارد. حوزههای مختلف علمی در میزان اطلاعاتی که انتقال میدهند یکسان نیستند و حوزه علوم انسانی بیشترین میزان آنتروپی و کمترین میزان اطلاعات را نسبت به سایر حوزهها داراست.
Information theory
Entropy
Information load of word
2016
11
21
88
108
https://infosci.um.ac.ir/article_30919_6d9ae923da0859a950ee7d444a56d99e.pdf
Library and Information Science Research
INFOSCI
2251-6344
2251-6344
1395
6
1
بررسی زبانشناختی چکیدههای انگلیسی نشریات رتبهدار فارسی حوزه علوم پایه و میزان مطابقت آنها با استاندارد ایزو ۲۱۴
محمدرضا
فلاحتی قدیمی فومنی
فاطمه
احمدی نسب
هدف: از آنجا که تنها راه انتقال آخرین یافتههای مقالههای فارسی به پژوهشگران غیرفارسیزبان از طریق چکیده انگلیسی آنهاست، لذا چکیده انگلیسی مقالات فارسی از اهمیت به سزایی برخوردار است. چکیدههای انگلیسی باید از لحاظ دستوری و معنایی قابل قبول باشند. در این راستا، هدف از پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل زبانی چکیدههای انگلیسی نشریات رتبهدار حوزه علوم پایه برای دستیابی به خطاهای زبانی موجود در چکیدههای انگلیسی است.
روش: پژوهش حاضر به روش توصیفـی- تحلیلـی و مقایسـهای انجام شده است. جامعه پژوهش را نشریات رتبهدار حوزه علوم پایه مصوب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تشکیل میدهد.
یافتهها: با بررسی چکیدههای انگلیسی ۲۴ نشریه علمی- پژوهشی حوزه علوم پایه، در مجموع 1439 خطای زبانی در قالب 27 نوع خطا مشاهده شد، که بیشترین خطاها به «استفاده نابجا از حرف تعریف the » با 75/13 درصد (198 خطا)، «فاصلهگذاری نادرست» با 42/10 درصد (150 خطا) و «نشانهگذاری نادرست» با 61/8 درصد (124 خطا) مربوط میشود. همچنین، میزان پایبندی چکیدههای انگلیسی نشریات مورد بررسی به استانداردهای چکیدهنویسی ایزو 214، در مجموع 74 درصد با میانگین 16/7 و انحراف معیار 34/1 تعیین گردید. در پایان و با توجه به حجم بالای خطاهای زبانی در چکیدهها، توصیه شد نشریات فارسی بهمنظور ارتقاء کیفیت چکیدههای انگلیسی خود از متخصصان زبان انگلیسی استفاده نمایند.
Abstract assessment
basic sciences
English abstracts
ISO-214 standard
linguistics errors
MSRT high ranking journals
2016
11
21
109
126
https://infosci.um.ac.ir/article_30947_2bfaec69e04ed1108c6a729750b96881.pdf
Library and Information Science Research
INFOSCI
2251-6344
2251-6344
1395
6
1
دیدگاههای مدیران کتابخانههای دانشگاهی ایران در مورد راهکارهای مستندسازی تجارب و دانش
گیتی
جمشیدی
غلامرضا
حیدری
عبدالحسین
فرج پهلو
هدف: هدف از پژوهش حاضر، بررسی وضعیت موجود کتابخانههای مرکزی دانشگاههای ایران از نظر مستندسازی تجارب و دانش و موانع موجود بر سر راه مستندسازی بهمنظور ارائه راهکارهایی برای مستندسازی تجارب و دانش در این کتابخانهها است.
روش: روش پژوهش پیمایشی و از نوع توصیفی _ تحلیلی میباشد. ابزار پژوهش، پرسشنامهای محقق ساخته است که برای 88 نفر از مدیران کتابخانههای مرکزی دانشگاههای دولتی تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ارسال شد. روایی پرسشنامه از طریق روایی محتوایی (صوری) و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ (82/0=ɑ) سنجیده شد. بهمنظور تجزیه و تحلیل دادهها از آمار توصیفی (فراوانی، درصد فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (آزمونهای فریدمن و تی) استفاده شد.
یافتهها: یافتههای پژوهش نشان میدهد که وضعیت کتابخانهها از نظر مستندسازی نسبتاً نامطلوب است، در حالیکه میزان آگاهی مدیران آنها از این موضوع زیاد است. از دیدگاه مدیران بیانگیزگی مدیران، سلیقهای بودن روشهای مدیریتی، عدم آگاهی مدیران از نحوه و چگونگی و نیز ماهیت و چیستی مستندسازی و فرهنگ شفاهی حاکم بر جامعه بهعنوان مهمترین موانع و مشکلات مستندسازی در کتابخانهها شناسایی شدند. نتایج آزمون تی تست نشان داد که تفاوت معناداری بین دیدگاههای مدیران کتابخانههای مرکزی دانشگاههای تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت درمان، بهداشت و آموزش پزشکی در مورد مستندسازی وجود ندارد.
knowledge management
documentation
Experience
Knowledge
University libraries
managers
2016
11
21
127
144
https://infosci.um.ac.ir/article_30981_751c70b108adadf97ac9f348c4894486.pdf
Library and Information Science Research
INFOSCI
2251-6344
2251-6344
1395
6
1
ابعاد فقر اطلاعاتی از منظر جهانی شدن در بستر رفتار اطلاعاتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه بیرجند
سمیه
رجبی
محمد رضا
کیانی
محسن
نوکاریزی
هدف: هدف از پژوهش حاضر سنجیدن میزان فقر اطلاعاتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه بیرجند در چهار شاخص آن (اضافه بار اطلاعاتی، خلأ اطلاعاتی، نابرابری اطلاعاتی و شکاف دیجیتال) و همچنین نقش جهانی شدن در فقر اطلاعاتی از نظر آنان میباشد.
روش: این پژوهش پیمایشی-کاربردی است که جامعه آماری آن را دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه بیرجند مشغول به تحصیل در نیمسال دوم سال 93-1392 تشکیل میدادند. نمونهگیری به روش تصادفی طبقهای غیر نسبتی انجام گرفت که بر این اساس تعداد نمونه 120 نفر انتخاب شد. برای اجرای این پژوهش از دو پرسشنامه محققساخته استفاده شد.
یافتهها: میزان فقر اطلاعاتی دانشجویان بهطورکلی بالاتر از حد متوسط بود؛ اما میزان فقر اطلاعاتی در شاخصهای مختلف فقر اطلاعاتی متفاوت بود. بیشترین میزان فقر اطلاعاتی در بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی مربوط به شاخص نابرابری اطلاعاتی بود و بعد از آن شکاف دیجیتال و خلأ اطلاعاتی قرار داشتند و میزان اضافه بار اطلاعاتی کمتر از حد متوسط بود. در بحث مربوط به نقش جهانی شدن در تغییر میزان فقر اطلاعاتی از نظر دانشجویان مشخص شد جهانی شدن نقشی در کاهش و یا افزایش دو شاخص اضافه بار اطلاعاتی و نابرابری اطلاعاتی نداشت؛ اما باعث کاهش دو شاخص خلأ اطلاعاتی و شکاف دیجیتال میشود.
Information poverty
Globalization
Information overload
Information vacuum
Information inequality
Digital Divide
University of Birjand
Students
2016
11
21
145
166
https://infosci.um.ac.ir/article_31038_631f1e3dc4f64121ff5f0f877aece2db.pdf
Library and Information Science Research
INFOSCI
2251-6344
2251-6344
1395
6
1
جایگاه تمایل به تفکر انتقادی در سازمانهای غیرانتفاعی: مطالعه موردی سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
حسین
خسروی
انسی
کرامتی
هدف: هدف این پژوهش بررسی میزان تمایل به تفکر انتقادی در کارکنان سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی و نیز رابطه آن با ویژگیهای جمعیت شناختی ایشان است.
روش: این پژوهش به روش توصیفی انجام شد و نمونه مورد بررسی 163 نفر از کارکنان کتابخانه مرکزی، موزه و مرکز اسناد آستان قدس رضوی بودند که براساس اصل در دسترسپذیری انتخاب شدند. اطلاعات موردنیاز با استفاده از پرسشنامه محققساخته گردآوری و توسط روشهای تی تک نمونهای و مانوا مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت.
یافتهها: نتایج بهدست آمده نشان داد که میانگین ابعاد تمایل به تفکر انتقادی در نمونه مورد بررسی در سطح پایینی قرار دارد. همچنین بین ابعاد تمایل به تفکر انتقادی با متغیرهای پست سازمانی، متوسط زمان مطالعه و سابقه کار تفاوت معناداری وجود دارد؛ اما بین ابعاد تمایل به تفکر انتقادی با سطح تحصیلات، رشته تحصیلی و جنسیت نمونه مورد بررسی تفاوت معناداری وجود ندارد.
Critical thinking disposition
Critical thinking
Employees of the organization of libraries
museums
and documents center of Astane Qodse Razavi
2016
11
21
48
69
https://infosci.um.ac.ir/article_30879_7ea3687e4eb3db6652b3946377434f01.pdf
Library and Information Science Research
INFOSCI
2251-6344
2251-6344
1395
6
1
بررسی رابطه بین مؤلفههای رهبری معنوی و رضایت شغلی کتابداران کتابخانههای دانشگاههای دولتی شهر اصفهان
احمد
شعبانی
زهرا
اکبری
سعید
رجایی پور
هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه بین مؤلفههای رهبری معنوی (شامل: چشمانداز، عشق نوعدوستانه، ایمان/امید بهکار، معناداری در کار، تعهد و عضویت سازمانی، و ایمان دینی) و خشنودی شغلی کتابداران در دانشگاههای اصفهان، صنعتی اصفهان، و علوم پزشکی اصفهان بود.
روش: روش پژوهش توصیفی- همبستگی و جامعه آماری، شامل کلیه کتابداران (164 نفر) در سال 1393 بود. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 91 نفر تعیین شد. ابزار اندازهگیری پرسشنامه بود؛ که در این پژوهش از پرسشنامه اصلاحشده رهبری معنوی فرای و همکاران (2005)، و پرسشنامه خشنودی شغلی جاج و بنو (2000) استفاده شد.
یافتهها: نتایج همبستگی مثبت و معناداری بین رهبری معنوی و خشنودی شغلی کتابداران در کتابخانههای دانشگاه اصفهان، صنعتی اصفهان، و علوم پزشکی اصفهان وجود داشت (004/0P= ). همچنین بین خشنودی شغلی و مؤلفههای رهبری معنوی از جمله چشمانداز، ایمان بهکار، معناداری در کار، و عضویت سازمانی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد؛ ولی بین خشنودی شغلی کتابداران و سایر مؤلفههای رهبری معنوی از جمله عشق نوعدوستانه و ایمان دینی رابطه معناداری وجود ندارد. با توجه به اهمیت رهبری معنوی و همبستگی مثبت میان رهبری معنوی و خشنودی شغلی کتابداران، توجه به مؤلفههای رهبری معنوی برای مدیران پیشنهاد میگردد.
Leadership
spiritual leadership
Job satisfaction
Librarians
University
2016
11
21
70
87
https://infosci.um.ac.ir/article_30899_e4734d0c280d9d12aa0519abf85fb092.pdf
Library and Information Science Research
INFOSCI
2251-6344
2251-6344
1395
6
1
نظریه معنابخشی و کاربرد آن در پشتیبانی از رفتار اطلاع جویی کاربران در محیط رابط کاربر پایگاههای اطلاعاتی
محمد
اعظمی
رحمت الله
فتاحی
مهری
پریرخ
هدف: هدف این پژوهش ارزیابی محیط رابط پایگاههای اطلاعاتی ابسکو (Ebsco)، پروکوئست (Proquest) و ساینس-دایرکت (ScienceDirect) در پشتیبانی از الگوی رفتار اطلاعجویی کاربران براساس نظریه معنابخشی میباشد.
روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که با استفاده از روش پیمایشی و از رویکردی ترکیبی انجام پذیرفته است. جامعه آن از میان دانشجویان مقاطع تحصیلی کارشناسی ارشد و دکتری در حوزههای علوم انسانی/ اجتماعی و علوم پایه/فنی- مهندسی دانشگاه فردوسی انتخاب شد. برای تجزیهوتحلیل دادههای کمی از آمار استنباطی و دادههای کیفی از تحلیل محتوا استفاده گردید.
یافتهها: نتایج پژوهش نشان داد رابط کاربر پایگاههای اطلاعاتی مورد بررسی از فرایند اطلاع جویی کاربران براساس مؤلفههای الگوی معنابخشی دروین پشتیبانی میکند. همچنین این یافتهها مشخص کرد که کمک محیط رابط پایگاههای اطلاعاتی از رفتار اطلاعجویی کاربران در سطح مطلوبی است.
از نتایج پژوهش حاضر چنین برآمد محیطهای رابط کنونی نهتنها از رفتار اطلاعجویی کاربران پشتیبانی میکنند، بلکه آنها را در موقعیتهای دشوار، پیچیده و ابهامزا همراهی میکنند. همچنین نتایج بیانگر این است که راهبردهای الگوی معنابخشی دروین در محیط رابط کاربر پایگاههای اطلاعاتی کاربرد دارند و احتمالاً در بازطراحی و ارتقاء این محیطها میتوانند مؤثر واقع شوند.
Sense-making theory
user interface
Brenda Dervin
database information seeking behavior
2016
11
21
25
47
https://infosci.um.ac.ir/article_30844_5ddb7d56201316a0de0bbbb6ca5b6482.pdf
Library and Information Science Research
INFOSCI
2251-6344
2251-6344
1395
6
1
بررسی ادراک اعضاء هیأت علمی در استفاده از خدمات کتابخانههای دانشگاهی از دیدگاه نظریه رفتار برنامهریزی شده آجزن
مجتبی
کفاشان
یاسر
آسمان دره
محمد
لگزیان
تورج
غلامشاهی
مریم
نیکوکار
نازنین زهرا
محمدیان
هدف: مطالعه حاضر بهمنظور بررسی کاربرد نظریه مدل رفتار برنامهریزی شده آجزن در پیشبینی چگونگی استفاده اعضا هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد در استفاده از خدمات کتابخانه دانشگاه انجام شده است.
روش: این پژوهش با روش «توصیفی- پیمایشی» و بر مبنای نظریه رفتار برنامهریزی شده آجزن، به بررسی رفتار و ادراک اعضاء هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد در استفاده از خدمات کتابخانه مرکزی این دانشگاه پرداخت. برای این منظور پس از تعیین روایی و پایایی پرسشنامه، با استفاده از روش نمونهبرداری تصادفی طبقهای، تعداد 320 پرسشنامه توزیع شد که 278 پرسشنامه مبنای تحلیل دادهها قرار گرفت. برای تحلیل دادهها از روش تحلیل مسیر استفاده شد و سپس مدل با استفاده از نرمافزار لیزرل آزمون شد.
یافتهها: نتایج تحلیل مسیر نشان داد که باورهای کنترل شده و قصد بهطور مستقیم بر رفتار تأثیر گذاشته و باورهای کنترل شده، هنجارهای ذهنی و کنترل رفتاری نیز بر نگرش تأثیر میگذارند. نگرش بهصورت غیرمستقیم و از طریق قصد بر رفتار تأثیر گذاشته و باورهای رفتاری و باورهای هنجاری به ترتیب بر کنترل رفتاری و هنجارهای ذهنی تأثیرگذارند. این یافتهها زمینه طراحی و برنامهریزی بهتر را برای ارائه خدمات مورد نیاز در کتابخانه های دانشگاهی فراهم سازد.
perception
Planned Behavior
Academic libraries
Ajzen
2016
11
21
167
185
https://infosci.um.ac.ir/article_31088_4bd66de9db4d73faf242c9a74d5416c8.pdf
Library and Information Science Research
INFOSCI
2251-6344
2251-6344
1395
6
1
بررسی نیازهای اطلاعاتی حرفهای و غیرحرفهای اعضای هیأت علمی دانشگاهها بر مبنای رویکرد تحلیل شناختی کار: مطالعه موردی، دانشگاه فردوسی مشهد
سمانه
قاسمی
محمدرضا
داورپناه
هدف: پژوهش حاضر نیازهای اطلاعاتی اعضای هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد را بهمنظور زمینهیابی نظام مدیریت دانش این دانشگاه بررسی کرده است.
روش: این پژوهش به روش پیمایشی صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش، کلیه اعضای هیأت علمی رسمی و پیمانی شاغل در سال تحصیلی 90-89 دانشگاه فردوسی مشهد هستند. از مجموع 664 نفر جامعه آماری، حجم نمونهای به تعداد 242 نفر به شیوه نمونهگیری طبقهای انتخاب شد. ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامههای محققساخته است.
یافتهها: اعضای هیأت علمی بیشترین نیاز اطلاعاتی حرفهای خود را نیازهای اطلاعاتی شغلی-وظیفهای میدانند. در مورد اطلاعات شهروندی، اعضای هیأت علمی بیشترین نیاز خود را به اطلاعات اجتماعی و کمترین نیاز اطلاعاتی خود را در اطلاعات سیاسی عنوان کردهاند. یافتهها نشان داد، نیازهای اطلاعاتی حرفهای اعضای هیأت علمی در میان دانشکدههای مختلف متفاوت است. اینترنت رایجترین کانال تأمین نیاز اطلاعاتی جامعه آماری است. جامعه مورد مطالعه، مهمترین مانع در تأمین نیازهای اطلاعاتی را پاسخگو نبودن مسئولان میدانند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که دغدغه اصلی و فرعی اعضای هیأت علمی در درون و برون دانشگاه متفاوت است.
Cognitive work analysis framework
knowledge management
Professional information needs
2016
11
21
186
202
https://infosci.um.ac.ir/article_31125_8a57cfd60d0d8ba0add043da8f3c9400.pdf
Library and Information Science Research
INFOSCI
2251-6344
2251-6344
1395
6
1
زمینهیابی ایجاد واحدهای علمسنجی در کتابخانههای دانشگاهی براساس مدل SWOT، مورد مطالعه: کتابخانههای دانشگاهی شهر مشهد
مجید
شایان مجد
سعید
اسدی
هدف: هدف پژوهش حاضر زمینهیابی ایجاد واحدهای علمسنجی در کتابخانههای دانشگاهی براساس مدل سوات است،
روش: پژوهش به روش پیمایشی انجام گردید، پرسشنامه بین جامعه آماری که کتابداران کتابخانههای دانشگاهی شهر مشهد بودند توزیع گردید و در مجموع 80 پرسشنامه گردآوری شده با استفاده از ماتریس سوات و نرمافزار SPSS تجزیه و تحلیل شد. یافتهها: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که کتابخانههای دانشگاهی شهر مشهد واحدی بهنام علمسنجی ندارند، بنابراین کتابداران آشنایی مناسبی با علمسنجی نداشته و وظایف علمسنجی بهخوبی انجام نمیگیرد. همچنین نشان داد که در ایجاد واحد علمسنجی به ترتیب منابع انسانی، فرهنگسازمانی و فناوری بیشترین تأثیر را داشتهاند. علاوه بر این مشخص گردید که نقاط قوت با مجموع امتیاز وزنی 98/3، فرصتها با امتیاز 79/3، ضعفها با امتیاز 75/3 و تهدیدها با امتیاز 12/3 به ترتیب بیشترین امتیاز را داشتهاند. با توجه به اینکه مجموع امتیازات عوامل داخلی و خارجی بیشتر از 3 (میانگین) است این نتیجه حاصل میشود که قوتها و فرصتهای وضعیت موجود بر نقاط ضعف و تهدید برتری دارند و تأثیر نقاط قوت و فرصتها بهمراتب از نقاط ضعف و تهدیدهای موجود بیشتر است، بنابراین کتابخانههای دانشگاهی با استفاده از راهبرد تهاجمی میتوانند زمینه ایجاد واحد علمسنجی را فراهم آورند، بهعبارت دیگر با استفاده از این راهبرد ایجاد واحدهای علمسنجی در دانشگاهها توجیهپذیر و سودمند خواهد بود.
Scientometrics
Academic libraries
Strategic planning
SWOT
2016
11
21
203
222
https://infosci.um.ac.ir/article_31154_e05f621788f609e4eb9da045ad8798f9.pdf
Library and Information Science Research
INFOSCI
2251-6344
2251-6344
1395
6
1
مطالعهای در مورد الگوی ارائه خدمات برونکتابخانهای از سوی کتابخانههای عمومی به بازنشستگان اداره آموزش و پرورش شهرستان بجنورد
فاطمه
وحدانی
اعظم
صنعت جو
معصومه
تجعفری
هدف: هدف این پژوهش، ارائه الگویی بهمنظور تأمین خدمات برونکتابخانهای برای بازنشستگان اداره آموزش و پرورش شهرستان بجنورد است.
روش: این پژوهش از نوع کاربردی است که به روش پیمایشی انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه بازنشستگان اداره آموزش و پرورش شهرستان بجنورد تا سال 1392 تشکیل دادند. 130 نفر به روش نمونهگیری خوشهای انتخاب شدند. گردآوری دادهها از طریق پرسشنامه محققساخته و تجزیهوتحلیل دادهها، با کمک نرمافزار اس. پی. اس. اس. در دو سطح توصیفی و استنباطی انجام شد.
یافتهها: تجزیهوتحلیل دادهها نشان داد، بیشترین منابع درخواستی از نظر بازنشستگان روزنامهها بود. از نظر بازنشستگان در میان چهار گروه خدمات کتابخانه، بیشترین تمایل به استفاده از خدمات به ترتیب خدمات امانت، خدمات جنبی، خدمات مرجع و پژوهشی و خدمات اطلاعرسانی بود. بهطورکلی برنامههای مذهبی (از خدمات جنبی) بیشترین و تشکیل گروههای نمایش (از خدمات جنبی) کمترین تمایل به استفاده بازنشستگان در میان چهار گروه خدمات کتابخانه بود. بیشتر بازنشستگان تمایل داشتند، شیوه ارائه خدمات از سوی کتابخانهها غیر از خدمات جنبی کتابخانه، بهصورت غیرحضوری باشد. از نظر آنان بهترین زمان برای ارائه خدمات کتابخانهای در طول ایام هفته و بهطور ویژه هنگام عصر بود. با توجه به نتایج بهدستآمده از تحلیل دادهها در راستای بهینهسازی وضعیت آزمودنیهای مورد مطالعه از نظر دسترسی به اطلاعات، الگویی محققساخته در راستای ارائه خدمات برونکتابخانهای (از جنبه منابع اطلاعاتی درخواستی، نوع خدمات، شیوه ارائه خدمات و زمان های مناسب ارائه خدمات) به بازنشستگان ارائه شد.
Outreach library services
Retirees
Education department of Bojnourd city
Public library
2016
11
21
223
242
https://infosci.um.ac.ir/article_31184_5fad2c37f75f836eb9661ed5737fc69c.pdf
Library and Information Science Research
INFOSCI
2251-6344
2251-6344
1395
6
1
بررسی رفتار نوآورانه کتابداران و عاملهای مؤثر بر آن در فرآیند مجموعهسازی (مطالعه موردی: کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی)
فاطمه
صلح دوست
زهرا
جعفرزاده کرمانی
هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان وضعیت رفتار نوآورانه کتابداران در فرآیند مجموعهسازی و عاملهای مؤثر بر آن انجام شده است.
روش: این پژوهش به روش پیمایشی توصیفی- تحلیلی با استفاده از پرسشنامه جهت گردآوری دادهها انجام شد. جامعه پژوهش را 104 نفر از کتابداران فعال در فرآیند مجموعهسازی سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی تشکیل دادهاند.
یافتهها: بهطورکلی رفتار نوآورانه کتابداران در حد متوسط (44/2) بود. در مرحلههای کشف ایده و خلق ایده در حد خوب و در مرحلههای پشتیبانی و اجرای ایده رفتار نوآورانه کتابداران در حد متوسط بود. از مجموع 81 ایده ارائه شده توسط کتابداران فعال در فرآیند مجموعهسازی، 61 ایده اجرایی شده است. بیشترین تعداد ارائه ایده (37) در رابطه با ارائه خدمات به کاربران بالفعل و بالقوه بوده و به لحاظ نوع نوآوری، بیشتر ایدههای اجرا شده مربوط به نوآوری فرآیند (01/59 درصد) بود. بررسی عاملهای مؤثر بر رفتار نوآورانه کتابداران نیز نشان داد 9/28 درصد تغییرات رفتار نوآورانه بهوسیله دانش، 2/28 درصد از طریق ارتباطات و 3/13 درصد بهوسیله تعهد تبیین میشود.
Innovative behavior
Influential factors of innovative behavior
Acquisitions process, Librarians, Organization of Libraries
Museums and Documentation Center of Astane Qudse Razavi
2016
11
21
243
261
https://infosci.um.ac.ir/article_31217_3412a6f8bd77205d1f6b5c30a24e903f.pdf
Library and Information Science Research
INFOSCI
2251-6344
2251-6344
1395
6
1
تأثیر انواع خدمات الکترونیکی موجود در کتابخانههای عمومی بر میزان رضایت مندی کاربران (مطالعه موردی کتابخانههای عمومی استان آذربایجان غربی)
معصومه
مسلمی
ثریا
ضیایی
هادی
شریف مقدم
هدف: هدف پژوهش مطالعه تأثیر انواع خدمات الکترونیکی موجود در کتابخانههای عمومی بر میزان رضایت مندی کاربران است.
روش: پژوهش از نوع توصیفی و تحلیلی و به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل تعداد کل اعضای فعال کتابخانههای عمومی استان آذربایجان غربی میباشد. نمونهگیری به روش تصادفی خوشهای چندمرحلهای انجام شده است. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه میباشد که بین 382 نفر از کاربران توزیع شد و دادهها با نرمافزار SPSS تجزیه و تحلیل گردید.
یافتهها: رضایت کاربران از بخش اینترنت با میانگین 98/2 و خدمات تلفنی با میانگین 58/2 میباشد. میزان رضایت کاربران از نرمافزار کتابخانه، پایگاه ایران نمایه، خدمات منابع دیداری و شنیداری و وبلاگ کتابخانهها به ترتیب با میانگین 36/3، 44/3، 24/3، 32/3 بالاتر از متوسط است. بیشترین میزان رضایت از خدمات الکترونیکی متعلق به پایگاه ایران نمایه میباشد.
Satisfaction
Users
Library services
Electronic services
Public Libraries
West Azarbaijan province
2016
11
21
262
282
https://infosci.um.ac.ir/article_31229_d55d752e4359e9e2dc03484f7037b8b8.pdf
Library and Information Science Research
INFOSCI
2251-6344
2251-6344
1395
6
1
بررسی رابطه تمایل به دورکاری و تعهد سازمانی در میان کتابداران دانشگاههای دولتی شهراصفهان
احمد
شعبانی
زهرا
رحیمی
سعید
رجایی پور
مرتضی
محمدی استانی
هدف: هدف این پژوهش بررسی رابطه تمایل به دورکاری و تعهد سازمانی (تعهد عاطفی، تعهد مستمر، و تعهد هنجاری) کتابداران دانشگاههای دولتی شهر اصفهان بود.
روش: روش این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آن کتابداران دانشگاههای دولتی شهر اصفهان (دانشگاه اصفهان، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، دانشگاه صنعتی اصفهان) در سال تحصیلی 1391-1392 بود (164 نفر). بهمنظور تعیین حجم نمونه از فرمول نمونهگیری کوکران (107 نفر) و روش نمونهگیری تصادفی طبقهای استفاده شد. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه تعهد سازمانی آلن و مییر (1990) و پرسشنامه محقق ساخته دورکاری بود. روایی پرسشنامه توسط اساتید متخصص تأیید و پایایی آن به روش آلفای کرونباخ 86/0 محاسبه گردید. همچنین برای تجزیه و تحلیل دادهها از آمار توصیفی و استنباطی توسط نرمافزار آماری SPSS استفاده شد.
یافتهها: یافتهها نشان داد که تعهد سازمانی با تمایل به دورکاری کتابداران دانشگاههای دولتی شهر اصفهان ارتباط معناداری دارد. بین میانگین تمایل به دورکاری با هیچیک از متغیرهای جمعیتشناختی تفاوت معنادار وجود ندارد. همچنین بین میانگین تعهد سازمانی با متغیرهای جمعیتشناختی جنسیت، پست سازمانی، دانشگاه محل خدمت، و سطح تحصیلات تفاوت معنادار وجود ندارد ولی در دو متغیر رشته تحصیلی و سابقه خدمت کتابداران تفاوت معنادار است. با توجه به اینکه برخی فعالیتهای کتابخانهای به شرط وجود زیرساختهای مناسب قابلیت دورکاری را دارند، مدیران میتوانند با توجه به معیارهای تعهد سازمانی برنامهریزی مناسبی جهت اجرای آن را انجام دهند.
Teleworking
Organizational commitment
Affective commitment
continuance commitment
normative commitment
Academic libraries
Isfahan
2016
11
21
283
305
https://infosci.um.ac.ir/article_31260_23000ce030330094c7d7273f89885825.pdf
Library and Information Science Research
INFOSCI
2251-6344
2251-6344
1395
6
1
بررسی رابطه مهارتهای سواد اطلاعاتی با اثربخشی معلمان: مطالعه موردی معلمان مقطع ابتدایی شهرستان ساری
حسن
مقدس زاده
موسی
یمین فیروز
خدیجه
علی محمدی
هدف: هدف این پژوهش،تعیین و شناسایی رابطه بین مهارتهای سواد اطلاعاتی معلمان مقطع ابتدایی شهرستان ساری با اثربخشی آنها بوده است.
روش: روش پژوهش حاضر توصیفی-پیمایشی از نوع همبستگی بوده است. ابزار گردآوری دادهها در این پژوهش دو پرسشنامه پژوهشگر ساخته میباشد. جامعه آماری پژوهش عبارت بودهاند از کلیه معلمان مقطع ابتدایی شهرستان ساری (469 نفر) که به روش نمونهگیری تصادفی ساده و با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد 210 نفر از آنها بهعنوان نمونه انتخاب شدهاند. برای تجزیهوتحلیل دادهها و آزمون فرضیههای پژوهش از آزمون t تک متغیره و آزمون همبستگی پیرسون با کمک نرمافزار آماری SPSS ویرایش 20 استفاده شده است.
یافتهها: نتایج بهدست آمده نشان داد که میزان مهارتهای سواد اطلاعاتی معلمان و همچنین اثربخشی آنها بالاتر از حد متوسط بوده است. همچنین بین مهارتهای سواد اطلاعاتی با اثربخشی معلمان و ابعاد سهگانه آن شامل: مهارتهای تدریس، شخصیت حرفهای و مهارت کنترل جو کلاس رابطه مثبت و معناداری وجود داشته است.
Information literacy
Effectiveness
Teaching skills
Professional character
Classroom management skills
Primary school teachers of Sari city
2016
11
21
306
320
https://infosci.um.ac.ir/article_31303_2f95acbf326d9d878d075606af57d39d.pdf
Library and Information Science Research
INFOSCI
2251-6344
2251-6344
1395
6
1
واکاوی مؤلفه های اساسی خط مشی مجموعه سازی و مدیریت مجموعه مرکز اطلاع رسانی و کتابخانه مرکزی دانشگاه فردوسی مشهد
سمانه
رحمانی
زهره
عباسی
اعظم
صنعت جو
هدف: شناسایی مؤلفه های تدوین خط مشی مجموعه سازی و مدیریت مجموعه مرکز اطلاع رسانی و کتابخانه مرکزی دانشگاه فردوسی مشهد می باشد.
روش: پژوهش حاضر با هدف کاربردی به صورت پیمایشی انجام گرفته است. نمایندگان گروه های آموزشی و مدیران و کارشناسان حوزه مجموعه سازی به عنوان جامعه پژوهش انتخاب شدند. پرسشنامه ای محقق ساخته در 12 بخش و58 گویه، با مقیاس پنج درجه ای لیکرت برای ابزار سنجش تنظیم شد که روایی آن توسط متخصصان حوزه تأیید و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ (93/0) تعیین گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از آمار توصیفی جهت توصیف داده ها و مشاهدات با ارائه جدول های توزیع فراوانی و پس از تبدیل نمودن متغیرهای تحقیق از مقیاس ترتیبی به فاصله ای، از آمار استنباطی، آزمون T و آنالیز واریانس، استفاده شد. انجام این مراحل از طریق نرم افزارهای SPSS 21 و STATISTICA 9.0 بود.
یافته ها: 12 مؤلفه شناسایی شده 1) فلسفه و اهداف، 2) تعاریف، 3) انتخاب یا عدم انتخاب منابع، 4) مسائل کاربران، 5) فراهم آوری، 6) مسائل دسترسی، 7) دیجیتال سازی، 8) بودجه و مسائل مالی، 9) حفاظ و نگهداری، 10) وجین، 11) مدیریت اجرایی و 12) اجرا و بازنگری از سوی جامعه پژوهش جهت تدوین خط مشی ضروری شناخته شدند. نُه مؤلفه تأیید و سه مؤلفه فلسفه و اهداف، انتخاب یا عدم انتخاب منابع و وجین که از دیدگاه دو گروه جامعه پژوهش دارای تفاوت بودند، از طریق مصاحبه گروهی مورد بررسی مجدد قرار گرفتند. در پایان الگوی نوشتاری خط مشی براساس 12 مؤلفه و جزئیات مناسب آن تنظیم گردید.
Collection management
collection
collection policy
academic library
2016
11
21
321
340
https://infosci.um.ac.ir/article_31332_72a4d53879868d49407974b682368d29.pdf
Library and Information Science Research
INFOSCI
2251-6344
2251-6344
1395
6
1
تعیین سطح خوانایی مقالههای دانشنامه رشد با هدف شناسایی گروه مخاطب با استفاده از شاخصهای گانینگ/دیانی، فلش/دیانی و فرای/دیانی
معصومه
غلامی احمدی
محسن
نوکاریزی
اعظم
صنعت جو
هدف: سنجش سطح خوانایی مقالههای دانشنامه رشد براساس سه شاخص گانینگ/دیانی، فلش/دیانی و فرای/دیانی بهمنظور شناسایی گروه مخاطب است.
روش: پژوهش تحلیل محتوا و از نوع کاربردی است. جامعه آماری شامل 150 مقاله نمایه شده در دانشنامه رشد است که با روش نمونهگیری تصادفی طبقهای غیرنسبتی انتخاب شدهاند.
یافتهها: سطح خوانایی مقالهها براساس هر سه شاخص متناسب با سطح فراگیران دوره دبیرستان و بالاتر تعیین شد. در شاخص گانینگ/دیانی پایینترین سطح خوانایی مربوط به رده «علوم اسلامی» معادل اول دبیرستان و بالاترین سطح مربوط به دو «رده بهداشت و سلامت» و «علوم رایانه و ریاضی» معادل سوم دبیرستان بود. در شاخص فلش/دیانی سه رده «علوم انسانی»؛ «علوم رایانه و ریاضی» و «بهداشت و سلامت» دارای بالاترین سطح معادل سوم دبیرستان و ردههای «علوم اسلامی»؛ «علوم تجربی»؛ «هنر و سرگرمی» پایینترین سطح معادل اول دبیرستان بودند. در شاخص فرای/دیانی پایینترین سطح معادل اول دبیرستان و مربوط به رده «علوم اسلامی» و بالاترین سطح مربوط به رده «علوم انسانی» معادل سالهای نخست دانشگاه تعیین شد. بین میانگین ردههای موضوعی براساس دو شاخص گانینگ/دیانی و فلش/دیانی در سطح 05/0 تفاوت معناداری وجود داشت. بین نتایج بهدست آمده از شاخص گانینگ/دیانی و فلش/دیانی در سطح 05/0 رابطه معناداری وجود داشت.
Encyclopedia of Roshd
Assessing readability
Gunning/Dayani indexes
Flash/Dayani indexes
Fry/Dayani indexes
identifying the readers
2016
11
21
341
358
https://infosci.um.ac.ir/article_31354_3e4d6c3f631a7cdf898188ddbeb5301d.pdf