TY - JOUR ID - 41574 TI - شناسایی و رتبه‌بندی موانع جذب و توسعه مشارکت‌های مردمی در کتابخانه‌های عمومی ایران JO - پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی JA - INFOSCI LA - fa SN - 2251-6344 AU - کوهی رستمی, منصور AU - محمدزاده, فاطمه AU - عصاره, فریده AD - استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی/ دانشگاه شهید چمران اهواز AD - کارشناس ارشد علم اطاعات و دانش شناسی/دانشگاه شهید چمران اهواز AD - استاد گروه علم اطلاعات و دانش شناسی /دانشگاه شهید چمران اهواز Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 11 IS - 2 SP - 291 EP - 311 KW - کتابخانه‌های عمومی ایران KW - مشارکت‌های مردمی KW - خیرین KW - موانع DO - 10.22067/infosci.2021.24083.0 N2 - مقدمه: مطالعه صورت‌های روابط اجتماعی میان افراد در کانون توجه مطالعات جامعه­شناختی قرار دارد، مشارکت نیز به‌عنوان یکی از اشکال روابط اجتماعی دارای جایگاهی ویژه است که می‎‌بایست به آن توجه کافی شود. یکی از مهم­ترین نمودهای مشارکت، مشارکت فرهنگی در توسعه کتابخانه­های عمومی است. هدف پژوهش حاضر، بررسی موانع جذب و توسعه مشارکت‌های مردمی در کتابخانه‌های عمومی از دیدگاه خیرین کتابخانه‌ساز کشور است.روش ­شناسی: پژوهش حاضر، از نظر هدف، یک پژوهش اکتشافی است که با استفاده از روش پژوهش آمیخته انجام شده است. در بخش کیفی پژوهش، 15 نفر از خیرین فعال کتابخانه ­ساز به‌صورت هدفمند و با روش نمونه‌گیری گلوله برفی مورد مصاحبه قرار گرفتند. جامعه پژوهش در بخش کمی، خیرین فعال کتابخانه ­های عمومی کشور هستند؛ از آنجایی که حجم جامعه پژوهش مشخص نبود برای تعیین نمونه از فرمول تعیین حجم نمونه با جامعه نامشخص استفاده شد و پرسشنامه بین 246 نفر از آنها، توزیع و گردآوری شد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آزمون‌های استنباطی شامل آزمون کلموگروف اسمیرنوف، تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تأییدی و از نرم‌افزارهای اس‌پی‌اس‌اس 22 و پی‌ال‌اس 8/3 استفاده شده است.   یافته‌ها: با توجه به یافته‌های پژوهش، موانع ساختاری، موانع زمینه­ای و موانع رفتاری به‌عنوان موانع مؤثر در جذب مشارکت‌های مردمی شناسایی شدند. نتایج حاصل از تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که موانع ساختاری با ضریب تأثیر 882/0، موانع زمینه‌ایی با ضریب 832/0 و موانع رفتاری با ضریب 818/0 به ترتیب در اولویت­های اول تا سوم موانع جذب مشارکت­های مردمی در کتابخانه­ های عمومی هستند. نتیجه‌: در راستای موانع موجود در جذب مشارکت‌های مردمی در کتابخانه‌های عمومی، حل مشکلات و کاستی‌ها در کتابخانه‌های عمومی به مشارکت مردمی نیاز دارد اما این کار بدون برنامه‌ریزی ممکن نیست. هماهنگی نهادهای گوناگون، وضع قوانین و مقررات برای گسترش مشارکت، آگاه‌سازی مسئولان و مدیران و کارکنان نهاد کتابخانه‌های عمومی، تبلیغ و گسترش مشارکت به روش‌های گوناگون، فراهم ساختن زمینه‌های قانونی و اجتماعی و آماده کردن بسترهای لازم برای تبادل افکار و نقد و تحلیل برنامه‌ها از جمله‌ اقدامات در راستای حذف موانع هستند. UR - https://infosci.um.ac.ir/article_41574.html L1 - https://infosci.um.ac.ir/article_41574_29bcf7c7993c3f690b0bd628ddd2fed1.pdf ER -