دانشگاه فردوسی مشهد
پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی
2251-6344
2423-401X
8
2
2019
02
20
تحلیل سرفصلهای جدید علم اطلاعات و دانششناسی بر مبنای شایستگیهای کارآفرینی در عرصه بهینهسازی سایت برای موتورهای جستجو (SEO )
5
38
FA
آزاد
پاکنژاد
دانشگاه پیام نور
paknejada@gmail.com
مریم
سلامی
0000-0002-2799-1890
دانشگاه پیام نور
salamilib@yahoo.com
فرامرز
سهیلی
0000-0003-2581-7052
دانشگاه پیام نور
fsohieli@gmail.com
ثریا
ضیائی
دانشگاه پیام نور
soraya.ziaei@gmail.com
10.22067/riis.v0i0.73376
مقدمه: پژوهش حاضر در نظر دارد با توجه به اهمیت کارآفرینی و اشتغالزایی در رشته علم اطلاعات و دانششناسی به بررسی و تحلیل کیفیِ محتوای آخرین سرفصلهای جدید علم اطلاعات و دانششناسی در انطباق با یکی از عرصههای ارزشمند و پرمخاطب بازار کسب و کار مبتنی بر وب، یعنی بهینهسازی سایت برای موتورهای جستجو یا سئو بپردازد و از این رهگذر، نقطه شروعی را برای ایفای نقش و کارآفرینی در این عرصه، فراروی متخصصان و دانشآموختگان علم اطلاعات و دانششناسی قرار دهد. مهمترین مسأله پژوهش حاضر این است که شایستگیهای اصلی کارآفرینی در عرصه سئو چیست و میزان برآورده کردن آن توسط سرفصلهای جدید رشته علم اطلاعات و دانششناسی چه مقدار است.
روششناسی: پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی است و از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده کرده است. جامعه پژوهش شامل آگهیهای استخدام قید شده در عرصه سئو در دو سایت معروف indeed.com و monster.com در خارج و سایت Iranjobs.ir در داخل کشور و نیز آخرین سرفصلهای مصوب رشته علم اطلاعات و دانششناسی در دو مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد میباشد.
یافته ها: پس از تحلیل محتوای 261 آگهی استخدام در سایتهای مطرح کاریابی داخل و خارج از کشور، شایستگیهای اصلی کارآفرینی در عرصه سئو در قالب سازه تحلیل محتوا در پنج مقوله کلی و 39 گویه تدوین شد. تحلیل سرفصلهای رشته بر مبنای آن نشان داد، در مجموع 66 درصد از شایستگیهای سئو در سرفصلهای رشته بهصورت پراکنده وجود دارد.
نتیجهگیری: نتایج نشان داد، بازنگری و روزآمدسازی محتوای سرفصلهای رشته علم اطلاعات و دانششناسی در عرصه مباحث وب بهویژه بهینهسازی سایت برای موتورهای جستجو (SEO) و نیز کارآفرینی از خلأهای اصلی آخرین سرفصل مصوب مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد در این عرصه است.
کارآفرینی,SEO,بهینه سازی سایت,سرفصل مصوب,علم اطلاعات و دانش شناسی
https://infosci.um.ac.ir/article_33244.html
https://infosci.um.ac.ir/article_33244_b1f211d0b19cad13e99c766e53b17f84.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی
2251-6344
2423-401X
8
2
2019
02
20
عوامل روانشناختی و محیطی مؤثر بر مواجهه اطلاعاتی
339
354
FA
امیر
نیک زمان
دانشگاه فردوسی مشهد
cinemairan1362@gmail.com
10.22067/riis.v0i0.59631
مقدمه: مبتنی بر میزان آگاهی افراد از نیاز اطلاعاتی خود و نیز، هدفمندی در رفع آن، میتوان رفتارهای اطلاعاتی انسان را به دو مقوله کلی تقسیم کرد؛ رفتار اطلاعیابی و مواجهه اطلاعاتی. در تعریفی ساده، مواجهه اطلاعاتی، کسب اطلاعات بهصورت غیرمنتظره است. هدف این مطالعه، شناخت درباره چیستی و عوامل روانشناختی و محیطی مؤثر بر رخداد این پدیده است.
روش: این پژوهش با استفاده از روش کتابخانهای انجام گرفته است.
یافتهها: تصمیم آگاهانه یا ناآگاهانه برای پیگیری اطلاعات بهوسیله فرایند پیچیدهای از شناخت، انگیزش و هیجان هدایت میشود. ویژگیهای شخصیتی خاص و همچنین، حالتهای انگیزشی و هیجانی خاص، کشف غیرمنتظره را بهبود میدهند. برخی از عوامل محیطی وجود دارند که میتوانند احتمال رخداد مواجهه اطلاعاتی را افزایش دهند.
نتیجهگیری: رفتار انسان محصول سه عامل است؛ انگیزش، توانایی و محرکهای بیرونی. در زمینه رفتار اطلاعاتی، نیازها و علاقههای اطلاعاتی، انگیزش را پدید میآورند. منظور از توانایی، تواناییهای شناختی و روانشناختی است. محرکهای بیرونی، ساختارهای همگرا و واگرا در محیط اطلاعاتی را شامل میشود که امکان بروز رفتارهای اطلاعاتی همگرا و واگرا را فراهم میکنند. از اینرو، میتوان گفت اگرچه میزان آگاهی کاربر از نیاز اطلاعاتی خود و هدفمندی در رفع آن و همچنین، تواناییهای شناختی و روانشناختی وی، همگرا بودن یا واگرا بودن رفتارهای اطلاعاتی او را تعیین میکنند، اما این ساختار محیط اطلاعاتی است که راههای تعامل کاربر با محیط اطلاعاتی را شکل میدهد و زمینه را برای ظهور رفتارهای همگرا و واگرا فراهم میسازد. همچنین، تفاوتهای فردی در میزان مواجهه اطلاعاتی بهصورت عمیقی در تواناییهای شناختی انسان از جمله پردازش اطلاعات، توجه و ادراک ریشه دارد. رخداد مواجهه اطلاعاتی مستلزم واگرایی در رفتار اطلاعاتی است. واگرایی در رفتار اطلاعاتی نشانهای از تفکر واگرا است. از اینرو، چنین بهنظر میرسد که ضروری است درباره عواملی که بر تفکر واگرا مؤثر هستند، شناخت بهدست آورد.
مواجهۀ اطلاعاتی,کسب فرصتطلبانه اطلاعات,کشف فرصتطلبانه اطلاعات,کسب تصادفی اطلاعات,کشف تصادفی اطلاعات,کشف منبع اطلاعاتی,مواجهۀ غیرمنتظره با اطلاعات,بازیابی غیرمنتظرۀ اطلاعات,رویداد غیرمنتظره,الگوی غیرمنتظره
https://infosci.um.ac.ir/article_33263.html
https://infosci.um.ac.ir/article_33263_969dc1f42d5828c49a3d58dcee8a8522.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی
2251-6344
2423-401X
8
2
2019
02
20
شناسایی و تحلیل موضوعات پژوهشی کارآفرینی در علم اطلاعات و دانششناسی از دیدگاه استادان و دانشجویان دکتری این رشته
39
62
FA
فرزانه
قنادی نژاد
دانشگاه شهید چمران اهواز
farzaneh.gh.1991@gmail.com
غلامرضا
حیدری
دانشگاه شهید چمران اهواز
ghrheidari@gmail.com
10.22067/riis.v0i0.65041
مقدمه: مطالعه و پژوهش در زمینه چالشها و نیازهای پژوهشی کارآفرینی در علم اطلاعات و دانششناسی، میتواند به توسعه کارآفرینی در این حوزه کمک کند. در این راستا، هدف پژوهش حاضر شناسایی و دستهبندی محورهای پژوهشی مهم کارآفرینی در علم اطلاعات و دانششناسی و سنجش میزان اهمیت آنها بهمنظور تعیین مهمترین نیازهای پژوهش در این زمینه است.
روششناسی: پژوهش حاضر که به صورت پیمایشی انجام شده است، به لحاظ هدف از نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت از نوع توصیفی و تحلیلی است. جامعه پژوهش شامل کلیه استادان و دانشجویان مقطع دکتری در رشته علم اطلاعات و دانششناسی در دانشگاههای تهران، خوارزمی، الزهرا، فردوسی مشهد، شیراز، اصفهان و شهید چمران اهواز در سال تحصیلی 1395 تا 1396 هستند. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامهای محققساخته بود که برای سنجش روایی صوری آن از نظرات متخصصان حوزه علم اطلاعات و دانششناسی و کارآفرینی و برای سنجش روایی سازه آن از ضریب همبستگی پیرسون و برای سنجش پایایی آن از آلفای کرونباخ استفاده شده است. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از آمار توصیفی (میانگین) و آمار استنباطی (آزمونهای فریدمن و تی مستقل) انجام گرفته است.
یافتهها: پس از مرور متون و نظرخواهی از استادان، 58 موضوع پژوهشی شناسایی و در 8 محور کلی دستهبندی شدند. مهمترین محورهای پژوهشی از دیدگاه جامعه مورد بررسی شامل «آموزش کارآفرینی»، «پژوهش در کارآفرینی»، «فناوری اطلاعات» و «رابطه کارآفرینی و علم اطلاعات و دانششناسی» هستند.
نتیجهگیری: نتایج بیانگر آن است که از دیدگاه استادان و دانشجویان دکتری، موضوعات تازه و کاربردی و موضوعات مرتبط با فناوریهای اطلاعاتی نسبت به موضوعات سنتی و مباحث نظری، برای انجام پژوهشهای آینده در این زمینه دارای اولویت بیشتری هستند. برنامهریزی در زمینه پژوهش به منظور هدفمند کردن موضوعات پژوهشها، مستلزم شناسایی مهمترین محورهای پژوهشی است. نتایج این پژوهش به روشن شدن نیازهای پژوهشی حوزه کارآفرینی در علم اطلاعات و دانششناسی کمک میکند.
اولویت های پژوهشی,موضوعات پژوهش,علم اطلاعات و دانششناسی,اساتید,دانشجویان دکتری
https://infosci.um.ac.ir/article_33292.html
https://infosci.um.ac.ir/article_33292_97ef178af5ab01789b7eaefbc3a1fde8.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی
2251-6344
2423-401X
8
2
2019
02
20
شناسایی ابعاد تأثیرگذاری فناوری واقعیت افزوده بر خدمات کتابخانهای
355
370
FA
پرستو
علیخانی
دانشگاه شهید بهشتی
parastu.alikhani@gmail.com
مرتضی
رضایی زاده
دانشگاه شهید بهشتی
morteza.rezaeizadeh@ul.ie
محسن
حاجی زین العابدینی
orcid.org/0000-0003-
دانشگاه شهید بهشتی
zabedini@gmail.com
مجتبی
وحیدی اصل
دانشگاه تهران
mo_vahidi@sbu.ac.ir
10.22067/riis.v0i0.64249
مقدمه: در دهههای اخیر، واقعیت افزوده توجهات بیشتری را به خود جلب نموده و با افزودن لایهای از اطلاعات مجازی، تجربه نوینی را برای کتابخانهها نیز فراهم کرده است تا پاسخگویی به نیازهای جمعیت عظیم و گوناگونِ کاربران را افزایش دهد. بر اساس این تحولات فناورانه، شناسایی ابعاد تاثیرگذاری واقعیت افزوده بر خدمات کتابخانهای هدف پژوهش حاضر بوده است؛ تا از این طریق، این فهم بدست آید که اکنون، چه چیزی و چگونه توسط فناوری درحال رُخ است.
روششناسی: باتوجهبه دانش ناکافی و پراکندهای که درباره ورود واقعیت افزوده به کتابخانهها به چشم میخورد، پژوهش حاضر با رویکرد مروری و با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی در راستای استخراج نظامند یافتههای متون پیشین، در میان منابع گردآوریشده از سه پایگاه علمی وبآوساینس، گوگل اِسکالِر، و اِسکوپوس، بهدنبال پاسخ به این سؤال بوده است که مطالعات، اثربخشی واقعیت افزوده را در چه ابعادی از خدمات کتابخانهای شناسایی کردهاند.
یافتهها: یافتهها حاکی از این هستند که واقعیت افزوده ظرفیت پشتیبانی از عملکرد کتابداران در مدیریت منابع کتابخانهای را دارد. بهعلاوه کاربران را در این زمینهها یاری میدهد: 1. جستوجوی منابع کتابخانه؛ 2. آموزش خدمات کتابخانهای و سواد اطلاعاتی؛ 3. ارائه خدمات مبتنی بر مکان؛ 4. ایجاد شبکههای تعاملی و پژوهشی و 5. بازدید از منابع تاریخی و کمیاب.
نتیجهگیری: نتایج این پژوهش نشان داد که تمرکز بیشتر پژوهشگران و توسعهدهندگان نرمافزارهای واقعیت افزوده برای خدمات کتابخانهها، بر تسهیل عملکرد کاربران بوده است تا کتابدارن. همچنین، توانمند نمودن کودکان و نوجوانان بعنوان کاربران مستقل کتابخانه مورد توجه ویژهای قرار گرفته است. پژوهشگران گروه علم اطلاعات و دانششناسی، کتابداران، مدیران کتابخانههای کودک و نوجوان، متخصصان علوم کامپیوتر میتوانند از پیشنهادات کاربردی این پژوهش بهرهمند شوند. بنابراین، ضرورت دارد در تعامل پژوهشگران با کتابداران و کاربران کتابخانهها یا حتی مطرحشدن کتابداران بهعنوان پژوهشگر، از مسائل این مکانها اطلاع یافته و در جهت تحقق کتابخانههای نسل چهارم از طریق فناوریهایی مانند واقعیت افزوده گام بردارند.
واقعیت افزوده,خدمات کتابخانه ای,کتابخانه های آینده
https://infosci.um.ac.ir/article_33311.html
https://infosci.um.ac.ir/article_33311_b351bae45a7dbf2b86799fbc7f91ab40.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی
2251-6344
2423-401X
8
2
2019
02
20
طراحی مدل معنایی آموزش در حوزه علم اطلاعات و دانششناسی
63
86
FA
امیرحسام
رادفر
دانشگاه تهران
amirradfar@ut.ac.ir
فاطمه
فهیم نیا
0000-0002-8991-5391
دانشگاه تهران
fahimnia@ut.ac.ir
محمدرضا
اسمعیلی گیوی
0000-0002-9452-3616
دانشگاه تهران
rezagivi110@gmail.com
ملوک السادات
حسینی بهشتی
پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران
beheshti@irandoc.ac.ir
10.22067/riis.v0i0.69684
مقدمه: بررسی نظام مسائل و آسیبهای آموزش علم اطلاعات و دانششناسی نشان میدهد نبود الگویی جامع و یکپارچه از عناصر کلیدی آموزشی و کمتوجهی به رویکردهای نوین آموزشی از عوامل کلیدی در بروز مشکلات پیشروست. طراحی و اعتبارسنجی مدل معنایی آموزش در حوزه علم اطلاعات و دانششناسی بهعنوان الگوی کاربردی و برخاسته از ادبیات پژوهش، بهمنظور فائق آمدن بر مسائل مذکور هدف این پژوهش است.
روششناسی: روش پژوهش حاضر از منظر تدوین، پیادهسازی و آزمون مدل روش علم طراحی است. در مرحله اول از روش فراترکیب و در مرحله بعد بهمنظور بومیسازی و اعتبارسنجی مدل بهدست آمده از محاسبه ضریب توافق بهره گرفته شده است.
یافتهها: با اجرای مراحل هفتگانه فراترکیب، مدل نهایی در سه لایه مفهومی، مقولهای و مؤلفهای بهدست آمد. در هر یک از لایهها مفاهیم و موضوعاتی شکل گرفتند که در نهایت به شناسایی 62 شاخص اصلی منتج شد. بهمنظور اعتبارسنجی کیفی مدل، از ضریب توافق خبرگی کاپا و تأیید خبرگی بالا استفاده شد.
نتیجهگیری: مدل بهدست آمده، نه تنها قادر خواهد بود مسائل مطرح در آموزش علم اطلاعات و دانششناسی را پاسخ دهد بلکه میتواند بهعنوان مبنایی برای پژوهشهای آتی در جهت طراحی و پیادهسازی نظام آموزش معنایی در رشتههای مختلف قرار گیرد.
الگوی معنایی آموزش,فناوریهای وب 3,علم اطّلاعات و دانششناسی,آموزش مبتنی بر هستان نگاری,وب معنایی
https://infosci.um.ac.ir/article_33330.html
https://infosci.um.ac.ir/article_33330_3855c482f0f7abbaefcad56d86d7a31b.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی
2251-6344
2423-401X
8
2
2019
02
20
طراحی پروفایل کاربردی فرادادهای برای توصیف و سازماندهی اشیای محتوایی پایگاههای مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی
87
103
FA
سید مهدی
طاهری
0000-0002-3305-5986
دانشگاه علامه طباطبائی
taherismster@gmail.com
سهراب
رستمی
مرکز تحقیقات کامپیوتری اسلامی
sohrabrostami@gmail.com
یعقوب
نوروزی
0000-0003-3030-7647
دانشگاه قم
ynorouzi@gmail.com
10.22067/riis.v0i0.60989
مقدمه: پژوهش حاضر با هدف طراحی و تدوین پروفایل کاربردی فرادادهای برای توصیف و سازماندهی اشیای محتوایی پایگاههای مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی با رویکرد تحلیلی- سیستمی انجام شد.
روششناسی: جامعه پژوهش را اشیای محتوایی چهار پایگاه حوزه نت، نورمگز، نورلایب و اندیشوران تشکیل میدادند. افزون بر اشیای محتوایی این پایگاهها، عناصر، عناصر فرعی، و خصائص پرکاربردترین استانداردهای فرادادهای از جمله استانداردهای طرح فرادادهای توصیف شیء (مادس)، طرح فرادادهای هسته دوبلین، استاندارد کدگذاری و انتقال فراداده (متس) و قالب فرادادهای مارک به عنوان بخش دیگر جامعه پژوهش مورد مطالعه قرار گرفتند. به منظور انتخاب این استانداردها به عنوان مبنای طراحی پروفایل، ویژگیهای بومی اشیای محتوایی، اهداف و کارکردهای مد نظر چهار پایگاه عضو جامعه پژوهش با ویژگیهای طرحهای فرادادهای استاندارد تطبیق داده شدند، و مناسبترین آنها (استانداردهای مادس و هسته دوبلین) که بتوانند نیازهای بومی توصیف و سازماندهی چهار پایگاه را تامین نمایند، مورد گزینش واقع شدند. روش گردآوری دادهها مصاحبه و مشاهده طراحی شده، و ابزار آن پرسشنامه و سیاهه وارسی بود.
یافتهها: برای طراحی و تدوین پروفایل کاربردی، عناصر، عناصر فرعی، و خصائصی از استانداردهای فرادادهای منتخب که متناسب با ویژگیهای بافت بومی (پایگاههای چهارگانه) بود و نیازهای محلی بافت هدف را تامین مینمود، استخراج و در بستر معناشناختی همخوان با بافت اطلاعاتی هدف قرار گرفت. در مواردی که عنصر، عنصر فرعی و یا خصیصهای جدید نیاز بود و یا عناصر، عناصر فرعی و خصائص موجود نیاز به بازتعریف بومی داشتند، عنصر یا خصیصه جدید طراحی و در صورت وجود، تعریفی بومی ارائه شد تا کاربردپذیری آن برای پایگاهها افزایش یابد.
نتیجهگیری: پروفایل کاربردی فرادادهای مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی بر اساس ویژگیها و نیازهای بومی پایگاههای آن مرکز، و همچنین شناسایی ساختار، عناصر، کارکردها و ویژگیهای معناشناختی با مجموع 23 عنصر، 16 عنصر از استاندارد فرادادهای مادس، 5 عنصر از استاندارد فرادادهای هسته دوبلین و 2 عنصر تعریف شده به صورت بومی، و با تهیه توصیفی (شناسنامهای) برای هر عنصر طراحی و تدوین گردید.
پروفایل کاربردی فرادادهای,مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی,سازماندهی,اشیای محتوایی
https://infosci.um.ac.ir/article_33349.html
https://infosci.um.ac.ir/article_33349_2eb395548b974dcea29bf7dd7b21a2cc.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی
2251-6344
2423-401X
8
2
2019
02
20
شناخت دستاوردها و اثرات عملی خواندن در بین اعضای کتابخانههای عمومی شهر کرمانشاه
105
127
FA
شیوا
یاری
دانشگاه تهران
yari.shiva@gmail.com
رضوان
اجاقی
کتابخانه عمومی الغدیر
rezvan.ojaqhy@gmail.com
10.22067/riis.v0i0.70435
مقدمه: نظر به اهمیت خواندن برای فرد و جامعه و پایین بودن سرانه خواندن در کشوری چون ایران، پژوهشگران، اندیشمندان و مسئولان حوزه خواندن از جمله مجموعه کتابخانههای عمومی کشور سالهاست که هر یک به شیوهای در تلاشاند تا بتوانند با ارائه راهکارها، برنامهها، بسترسازی و فراهم نمودن زیرساختها و تبلیغات مناسب، افراد را به سمت خواندن جذب کنند. در این میان، بارها از مفید بودن خواندن و مزایای آن بحث شده است. در اهمیت خواندن و وجود مزایا و منافع فراوان آن برای فرد و جامعه تردیدی وجود ندارد، اما آنچه مهم است این است که در نهایت خواندن، عملاً چه آثار و نتایجی در زندگی افراد اهل مطالعه داشته است. به دیگر سخن، دستاوردها و اثرات عملی خواندن در زندگی افراد چیست؟ از اینرو، پژوهش حاضر درصدد است دستاوردها و اثرات عملی خواندن را در بین اعضای کتابخانههای عمومی شهر کرمانشاه شناسایی نماید.
روششناسی: پژوهش حاضر با رویکرد روششناختی کیفی انجام شده و روش پژوهش، تحلیل محتوای کیفی است. دادهها با استفاده از مصاحبه عمیق گردآوری شده است. مشارکتکنندگان 31 نفر از اعضای کتابخانههای عمومی شهر کرمانشاه در تابستان سال 1395 بودند. نمونهگیری به روش هدفمند انجام گرفت و تا اشباع اطلاعات ادامه یافت. برای تجزیه و تحلیل یافتهها از روش تحلیل محتوا استفاده شد. تحلیل دادهها همزمان با جمعآوری اطلاعات انجام گرفت.
یافتهها: تحلیل دادهها منجر به استخراج 14 موضوع اصلی، 27 زیر موضوع و 21 موضوع فرعی گردید. 14 موضوع اصلی عبارتاند از: پیشرفت علمی؛ توسعه ذهن؛ بهروز بودن؛ تفریح سودمند؛ دستیابی به آرامش و نشاط؛ خودسازی و شخصیتسازی؛ کسب توان و باز توانی اجتماعی؛ کسب تجربه؛ درمان مشکلات؛ بهبود کیفیت زندگی؛ کسب اعتبار؛ الگوبرداری؛ خلاقیت و مشارکت ذهنی. هر کدام از موضوعات اصلی نیز دارای زیر موضوعات و موضوعات فرعی هستند.
نتیجهگیری: نتایج پژوهش حاکی از آن است که با خواندن، دستاوردهایی عاید فرد میشود که در هر مرحله از زندگی باعث دستیابی وی به موفقیت و ایجاد تغییرات مثبت عینی و ذهنی بهصورت مشهود و یا نامشهود میشود. این تغییرات هر چند فردی است اما بهصورت غیرمستقیم در پیشرفت و بهبود جامعه نیز تأثیرگذار است. بنابراین اهمیت دادن و شناسایی چنین دستاوردهایی، میتواند در جهت رسیدن به جامعهای اهل خواندن راهگشا باشد.
خواندن
https://infosci.um.ac.ir/article_33363.html
https://infosci.um.ac.ir/article_33363_2110a039605f060760d4afb0c61a7f90.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی
2251-6344
2423-401X
8
2
2019
02
20
شناسایی و اولویتبندی موانع جریان دانش در کتابخانههای دانشگاهی بر اساس مدل بلوغ مدیریت دانش مرکز بهرهوری و کیفیت آمریکا
129
146
FA
عسگر
اکبری
0000-0002-5416-5068
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
akbari1149@gmail.com
فاطمه
نوشین فرد
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
f.nooshinfard@gmail.com
نجلا
حریری
0000-0003-2320-7023
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
nadjlahariri@gmail.com
10.22067/riis.v0i0.69899
مقدمه: مدیریت دانش در سازمان، فرایند ایجاد، توزیع و بهکار بردن دانش برای اهداف سازمانی را هدایت میکند. شناخت نقاط ضعف و موانع عوامل موفقیت جریان دانش در سازمان، میتواند بر روند مدیریت دانش تأثیر گذارد. از اینرو پژوهش حاضر به شناسایی و اولویتبندی موانع جریان دانش در کتابخانههای دانشگاهی براساس مدل بلوغ مدیریت دانش مرکز بهرهوری و کیفیت آمریکا میپردازد.
روششناسی: روش پژوهش حاضر پیمایشی- تحلیلی است. جامعه آماری شامل 184 نفر از مدیران کتابخانههای مرکزی دانشگاهها میباشند که همه آنها با سرشماری در پژوهش شرکت داده شدند. گردآوری دادهها از طریق پرسشنامه محققساخته انجام شد.
یافتهها: موانع جریان دانش از نظر درجه اهمیت به ترتیب اولویت؛ عوامل مدیریتی با میانگین 72/5 در رتبه اول، بُعد منبع دانش با میانگین 17/5 رتبه دوم، بُعد عوامل سازمانی با میانگین 67/4 رتبه سوم، بُعد عوامل زمانی با میانگین 37/4 رتبه چهارم، بُعد کانالهای ارتباطی با میانگین 22/4 رتبه پنجم، بُعد عوامل فردی با میانگین 21/4 رتبه ششم، بُعد عوامل فناوری با میانگین 92/3 رتبه هفتم و بُعد ویژگیهای دانش با میانگین 72/3 رتبه هشتم قرار دارند. از نظر رتبهبندی موانع ابعاد جریان دانش با سطح بلوغ مدیریت دانش، به ترتیب بیشترین موانع، سطح نوآوری، سطح بهینهسازی، سطح استانداردسازی، سطح توسعه و سطح شروع میباشند.
نتیجهگیری: کتابخانههای دانشگاهی در گامهای اصلی چرخه مدیریت دانش با موانع و گلوگاههایی مواجه هستند. اگرچه این موانع در کل ابعاد جریان دانش وجود دارد اما این موانع در بُعد مدیریتی از دیگر عوامل ملموستر است. بنابراین توجه به شاخصهای رهبری کارآمد، سبک درست مدیریت، حمایت سازمانی، توجه به کارکنان دانشی، برای رفع موانع ضروری میباشد
ابعاد دانش,جریان دانش,سازمان کتابخانه,سطوح بلوغ,کتابخانه های دانشگاهی,مدیریت دانش
https://infosci.um.ac.ir/article_33374.html
https://infosci.um.ac.ir/article_33374_e795eac46186d5dfb2aace4b1b880876.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی
2251-6344
2423-401X
8
2
2019
02
20
بررسی رابطۀ بین مؤلفههای شایسته سالاری و خلاقیت بین کتابداران کتابخانههای دانشگاههای دولتی شهر اصفهان
147
160
FA
قدسی
آقابابائی
دانشگاه اصفهان
gh.aghababayi@gmail.com
احمد
شعبانی
دانشگاه اصفهان
shabania@edu.ui.ac.ir
سید علی
سیادت
دانشگاه اصفهان
s.a.siadat@edu.ui.ac.ir
10.22067/riis.v0i0.61149
مقدمه: اهمیت شایستهسالاری برای پیشبرد اهداف کتابخانه و نقش خلاقیت در توانمندسازی کارکنان بر کسی پوشیده نیست.هدف از این پژوهش بررسی رابطۀ بین مؤلفههای شایستهسالاری و خلاقیت بین کتابداران کتابخانههای دانشگاههای دولتی شهر اصفهان در سال 1394 بوده است.
روش: پژوهش حاضر از نوع توصیفیهمبستگی است. جامعۀ آماری این پژوهش، تمام کتابدارانی است (155نفر) که در کتابخانههای دانشگاههای دولتی شهر اصفهان در سال تحصیلی 1394-1395 مشغول بهکار بودند. از اینبین، 102نفر بهصورت نمونهگیری تصادفی طبقهای متناسب با حجم نمونه اتنخاب شدند. در پژوهش حاضر، برای جمعآوری اطلاعات از دو پرسشنامه استفاده شد: پرسشنامۀ شایستهسالاری که محققساخته و پرسشنامۀ خلاقیت که بر اساس پرسشنامۀ رندسیپ بود. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش آمار توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین، انحراف معیار) و آمار استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون خطی، آزمون تی، آنالیز واریانس یکطرفه، ضریب اتا) استفاده شده است.
یافتهها: یافتههای پژوهش نشان داد، خلاقیت با مؤلفههای شایستهسالاری یعنی مؤلفههای برنامهریزی، سازماندهی، رهبری، کنترل و نظارت، نقشهای ارتباطی، نقشهای اطلاعاتی و تصمیمگیری رابطۀ مثبت و معناداری دارد (05/0≥p). یافتههای حاصل از تحلیل رگرسیون نشان داد، بیشترین مقدار بتا متعلق به مؤلفۀ سازماندهی با 38درصد است. این یافته بهمعنای سهم بیشتر این متغیر در تبیین واریانس متغیر ملاک است و بیشترین تأثیر را بر متغیر خلاقیت دارد. خلاقیت همچنین قادر است، 30درصد از تغییرات مربوطبه شایستهسالاری را پیش بینی نماید.
نتیجهگیری: باتوجه به وجود رابطۀ شایستهسالاری با خلاقیت، کتابداران کتابخانههای دانشگاههای دولتی شهر اصفهان بهتر است، کتابداران تلاش نمایند مهارتهای حرفهای خود را افزایش دهند. همچنین در کتابخانهها به خلاقیت کتابداران و شیوههای خلاقانه برای ارتقا و اداره بهتر کتابخانه اهمیت بیشتری داده شود.
شایسته سالاری,خلاقیت,کتابداران,کتابخانه های دانشگاهی
https://infosci.um.ac.ir/article_33390.html
https://infosci.um.ac.ir/article_33390_20f56d8479bcc044ad172b20f51fd600.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی
2251-6344
2423-401X
8
2
2019
02
20
تأثیر سواد اطلاعاتی کاربران بر صحت اطلاعات منتشره در شبکههای اجتماعی مجازی
161
179
FA
پروانه
اسماعیل زاده
دانشگاه تربیت مدرس
pesn.55@gmail.com
محمد
حسن زاده
0000-0002-6175-0855
دانشگاه تربیت مدرس
hasanzadeh@modares.ac.ir
10.22067/riis.v0i0.65715
مقدمه: با توجه به امکان نشر/بازنشر پیام در شبکههای اجتماعی مجازی ، دقت به صحت پیامها مسئله مهمی است که توجه به آن موجب افزایش اعتماد به محتوای این شبکهها میشود. ازسوییدیگر، توان کاربران در تشخیص نیاز اطلاعاتی و بازیابی، ارزیابی و کاربست اطلاعات مهم تلقیمیشود. پژوهش حاضر، بهدنبال فهم تأثیر سواد اطلاعاتی کاربران شبکههای اجتماعی بر میزان دقت آنها نسبت به صحت پیامهای منتشره در شبکههای اجتماعی است.
روششناسی: پرسشنامه شامل دو قسمت مربوط به سواد اطلاعاتی و صحت اطلاعات بوده. نتایج آزمون کرونباخ برای بخش صحت اطلاعات 894/0 و بخش سواد اطلاعاتی 875/0 بوده. روایی براساس نظر صاحبنظران این دو حوزه بررسی شد. پرسشنامه به 300 کاربر شبکه اجتماعی تلگرام ارسال و 165 پرسشنامه گردآوری شد.
یافتهها: سطح سواد اطلاعاتی کاربران شبکهها در حد متوسط است؛ در 7 شاخص سواد اطلاعاتی کاربران، شاخص «به کارگیری اطلاعات» بیشترین مقدار (76/3) و مهارت «ارزیابی منابع اطلاعاتی و پایگاههای جستوجو» دارای کمترین مقدار (47/3) است. در خصوص دقت به صحت اطلاعات بیشترین مقدار مربوط به «سلامت» با میانگین 73/3 و کمترین مقدار، «تخصص نقلکننده» با میانگین 54/3 است.
نتیجهگیری: همچنین براساس نتایج آزمون اسپیرمن، بین سواد اطلاعاتی کاربران گروه یک و دو و دقت به صحت اطلاعات رابطه وجود داردکه شدت کمی دارد. بین میزان توجه به صحت اطلاعات منتشره در این شبکهها از سوی کاربران گروه یک و دو رابطه معناداری وجود دارد که شدت کمی دارد.
شبکههای اجتماعی مجازی,سواد اطلاعاتی,صحت اطلاعات,اینترنت
https://infosci.um.ac.ir/article_33410.html
https://infosci.um.ac.ir/article_33410_6c1c84a4994baa37ea9276ab75d23c39.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی
2251-6344
2423-401X
8
2
2019
02
20
واکاوی پیوند شبکههای اجتماعی با قصد مطالعه: پژوهشی بر مبنای نظریه فرهنگ مصرفکننده
181
203
FA
مجتبی
کفاشان کاخکی
دانشگاه فردوسی مشهد
kafashan@um.ac.ir
شعله
ارسطوپور
دانشگاه فردوسی مشهد
shole.arastoopoor@gmail.com
نریمان
کاشفی
دانشگاه فردوسی مشهد
nariman.kashefi@gmail.com
یاسر
آسمان دره
دانشگاه فردوسی مشهد
asemandoreh@gmail.com
10.22067/riis.v0i0.70876
مقدمه: سرانه مطالعه بهعنوان یکی از شاخصهای مهم ارزیابی، رشد و توسعه فرهنگی جوامع محسوب میشود. از اینرو، توجه به چگونگی استفاده از فناوریهای نوین در راستای بهخدمت گرفتن آن بهمنظور افزایش سرانه مطالعه منطقی بهنظر میرسد. با توجه به گسترش و اهمیت شبکههای اجتماعی؛ این پژوهش با هدف بررسی عواملی که در شبکههای اجتماعی بر قصد مطالعه افراد تأثیر میگذارد؛ به انجام رسید. بهمنظور سنجش تطابق متغیرهای مورد ارزیابی از نظریه فرهنگ مصرفکننده استفاده شد.
روششناسی: این پژوهش با روش «توصیفی- پیمایشی» انجام گرفت. پس از استخراج برخی از مهمترین عوامل مؤثر بر مطالعه در فضای رسانههای اجتماعی بر پایه مطالعه اکتشافی، الگوی مفهومی پژوهش طراحی و پس از تعیین روایی و پایایی پرسشنامه، با استفاده از روش نمونهگیری طبقهای تعداد 400 پرسشنامه در بین دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد توزیع شد که 366 پرسشنامه مبنای تحلیل دادهها قرار گرفت. برای تحلیل دادهها از روش معادلات ساختاری استفاده شد.
یافتهها: در این پژوهش، 7 فرضیه مورد بررسی و آزمون قرار گرفت که تمامی فرضیهها مورد تأیید قرار گرفت. نتایج تحلیل مسیر نشان داد عواملی از قبیل اعتبار منبع اطلاعاتی، کیفیت مباحث و مذاکرات مطرح شده، بررسیکنندگان صفحات مجازی و تعاملات فرا اجتماعی، به ترتیب بیشترین تا کمترین میزان تأثیر بر قصد مطالعه افراد را نشان میدهند. همچنین دو عامل اعتبار منبع و تعداد فالوورها بیشترین میزان همافزایی را بر دو گروه ناآشنایان و بررسیکنندگان نشان دادهاند. همچنین، افراد بیش از آشنایان به ناآشنایان و بررسیکنندگان و نظرات آنها تکیه مینمایند که خود این نظرات نیز تحت تأثیر جدی مسائلی همچون اعتبار منابع، تعداد فالوورها و بهویژه تعاملات فرا اجتماعی بررسیکنندگان قرار میگیرد.
نتیجهگیری: نتایج بهدست آمده از این پژوهش نشاندهنده انطباق معنادار مفاهیم مطرح شده در نظریه فرهنگ مصرفکننده با قصد مطالعه افراد در شبکههای اجتماعی بود. از اینرو، توسعه فرهنگ مطالعه با بهرهگیری از فضای مجازی متأثر از عوامل متعددی است که میتوان به مواردی از قبیل کیفیت کپشنها، نظرات یا هشتکهای نوشته شده، نظرات مثبت یا منفی درباره یک اثر علمی، تعداد لایکها در صفحات، بهرهگیری از نظرات افراد مشهور؛ همچنین نظرات دوستان و ناآشنایان، تعداد کامنتها و یا تعداد فالوورها اشاره نمود که میتواند منجر به قضاوت مثبت یا منفی افراد پیرامون یک پست و در نهایت قصد مطالعه آنها شود. بر این پایه، متولیان این حوزه بهمنظور استفاده از ظرفیتهای فضای مجازی در راستای معرفی آثار علمی مانند کتابها یا سایر منابع قابل مطالعه و سودمند ضروری است به موارد برشمرده شده توجه ویژهای نمایند. در فضای مجازی صفحاتی که بهصورت تخصصی/ علمی به معرفی کتاب یا سایر آثار علمی اختصاص دارد باید به تمامی موارد برشمرده شده و چگونگی تأثیر آنها توجه نمایند. در این صورت میتوان امیدوار بود که گامی در راستای توسعه فرهنگ مطالعه و ترغیب آن در جامعه با استفاده از ظرفیتهای شبکههای اجتماعی برداشته شود.
شبکههای اجتماعی,اینستاگرام,قصد مطالعه,نظریه فرهنگ مصرف کننده
https://infosci.um.ac.ir/article_33425.html
https://infosci.um.ac.ir/article_33425_ac94dc02710137d22e203766d2fecbb2.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی
2251-6344
2423-401X
8
2
2019
02
20
اثربخشی بازاریابی محتوایی بر افزایش فروش کتاب (مطالعه موردی مؤسسه انتشاراتی آبان)
205
220
FA
زهرا
ناصری
دانشگاه تهران
znaseri50@gmail.com
10.22067/riis.v0i0.72360
مقدمه: کسب وکار کتاب از دیگر کسب وکارها متفاوت است. کتابها محصولات نامطمئنی هستند که با شکست بالا در پیدا کردن مخاطبان مواجهاند و تنها درصد کوچکی از آنها به فهرست خرید مشتریان راه پیدا میکنند. از اینرو، چنین کسب وکارهایی همواره باید بهدنبال راهبردهای کم هزینه و نوآور برای جلب نظر مشتریانشان باشند. بازاریابی محتوایی یکی از این راهبردهاست که با وجود اهمیت آن برای دستیابی به مخاطبان، اثربخشی آن در حوزه کتاب کمتر بررسی شده است. این مطالعه با هدف بررسی اثربخشی بازاریابی محتوایی بر افزایش فروش برخط کتاب در سطح یک مؤسسه انتشاراتی انجام شده است.
روششناسی: این مطالعه یک پژوهش کاربردی است و به لحاظ رویکرد، کیفی است که با استفاده از روش مطالعه موردی انجام شده است. راهبرد بازاریابی محتوایی در سطح یک مؤسسه انتشاراتی بهمدت شش ماه اجرا و اثربخشی آن در افزایش فروش برخط کتاب مورد ارزیابی قرار گرفت. به این منظور از میان بنگاهها، مؤسسات و کسب وکارهای فعال در زمینه نشر کتاب چاپی فارسی در حوزههای فرهنگی و هنری شهر تهران، مؤسسه انتشاراتی آبان به روش هدفمند و قضاوتی بهعنوان مورد مطالعه انتخاب شد. برای گردآوری دادهها از مشاهده و تراکنشهای فروش برخط استفاده شد.
یافتهها: یافتههای حاصل از بهکارگیری بازاریابی محتوایی، افزایش 6/3 درصدی فروش برخط کتاب را نسبت به وضعیت پیشین نشان داد. این بدان معناست که فعالیتهای بازاریابی محتوایی در متقاعد کردن مخاطبان به خرید در مدت زمان کوتاه تا حدودی اثربخش بوده است. با اینحال، این احتمال نیز وجود دارد که افراد تحت تأثیر عوامل مختلف تصمیم گرفته باشند خرید غیر برخط خود را افزایش دهند. این امر با توجه به رفتار مصرف کننده در محیطهای برخط قابل توجیه است. به این معنا که افراد در محیطهای برخط به کالایی علاقهمند میشوند؛ اما تصمیم میگیرند بهشکل فیزیکی آنرا تهیه کنند.
نتیجه گیری: چنانچه بازاریابی محتوایی بهعنوان تلاش طولانی مدت در نظر گرفته شود؛ با بهکارگیری و یکپارچه سازی آن با دیگر فعالیتهای بازاریابی نتایج بهتری فراهم میکند.
بازاریابی محتوایی,اثربخشی,فروش غیرمستقیم,فروش برخط,بازاریابی کتاب
https://infosci.um.ac.ir/article_33450.html
https://infosci.um.ac.ir/article_33450_035b4f29d74ceef8475f6fff2d4cfbc0.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی
2251-6344
2423-401X
8
2
2019
02
20
پیشنهاد مؤلفههای شبکه اجتماعی کتابمحور بومی با استفاده از مدل معادلات ساختاری مبتنی بر شبکههای اجتماعی کتابمحور بینالمللی
221
241
FA
فاطمه
محمدبیگی
دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) قزوین
qazvinamar@gmail.com
الهه
امیراینانلو
دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان
inanloo.lis@gmail.com
عاطفه
زارعی
دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان
atefehzarei@gmail.com
علیرضا
اسفندیاری مقدم
0000-0002-0020-3540
دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان
ali.isfandyari@gmail.com
10.22067/riis.v0i0.68117
مقدمه: شبکههای اجتماعی کتابمحور بهعنوان یکی از انواع شبکهها مورد توجه واقع شده است. لذا با رشد و گسترش فناوریها کتابخانهها علاوه بر خدمات سنتی باید با این نوآوریها همگام شوند. هدف از این پژوهش پیشنهاد مؤلفههای شبکه اجتماعی کتابمحور بومی با استفاده از مدل معادلات ساختاری مبتنی بر شبکههای اجتماعی کتابمحور بینالمللی است.
روششناسی: این پژوهش از نوع آمیخته بوده و از دو روش کمی و کیفی استفاده شده است. ابتدا شبکههای اجتماعی کتابمحور که در سایت الکسا جزء رتبههای برتر بازیابی هستند شناسایی شد، سپس به منظور تهیه سیاههای در خصوص مؤلفههای شبکههای اجتماعی کتابمحور به بررسی این سایتها پرداخته شد و عناصر تشکیلدهنده آنها مورد بررسی قرار گرفت. ابزار گردآوری دادهها چک لیست محققساخته متشکل از 14 معیار و 73 مؤلفه بود که به روش دلفی نهایی گردید و برای ارزیابی مورد استفاده قرار گرفت و در نهایت با استفاده از معادلات ساختاری بارعاملی مؤلفههای پیشنهادی جهت استفاده در الگوی بومی مورد بررسی قرار گرفت.
یافتهها: یافتههای این پژوهش نشان داد که همه مؤلفههای مورد بررسی در این پژوهش دارای اهمیت بوده و باتوجهبه بارعاملی بهدستآمده تمامی معیارهامیتواند در الگوی پیشنهادی مورد استفاده قرار گیرد. همچنین شاخصهای مورد بررسی نشان داد که مدل ارائه شده از برازش مناسبی برخوردار است.
نتیجهگیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که تمامی مؤلفههای شناساییشده این نوع شبکهها برای طراحی ضروری است و چنانچه این شبکهها بر اساس معیارهای بهدستآمده طراحی شود از کارایی لازم برخوردار خواهد بود. از نتایج حاصل از این پژوهش و مؤلفههای شناساییشده آن میتوان در طراحی شبکه اجتماعی کتابمحور بومی استفاده نمود. تاکنون پژوهش پیرامون طراحی شبکه اجتماعی کتابمحور بومی انجام نگرفته است.
کلیدواژه: شبکه های اجتماعی کتاب محور,سایت های فهرست اجتماعی,گودریدز,لایبرری تینگ,انابی
https://infosci.um.ac.ir/article_33472.html
https://infosci.um.ac.ir/article_33472_b5f4f1b21122bebd3822ba18dcb04509.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی
2251-6344
2423-401X
8
2
2019
02
20
ارائۀ شیوهنامهای بهمنظور حفظ دانش بومی در کتابخانههای روستایی
243
263
FA
سولماز
فروتنی
دانشگاه بیرجند
s_forootani8589@yahoo.com
محسن
نوکاریزی
0000000177168280
دانشگاه فردوسی مشهد
mnowkarizi@um.ac.ir
محمد رضا
کیانی
0000-0003-1461-4348
دانشگاه بیرجند
kiani.mreza@birjand.ac.ir
حمید رضا
مختاری اسکی
پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران
mokhtari@ihec.ir
10.22067/riis.v0i0.65302
مقدمه: دانش بومی،دانش محلی، سنتی یا قومی است که ماهیت آن تجربی،شفاهی وذهنی است. تدوین آن دشوار است چرا که دانشی ضمنی و پنهان است با ظهور علم نوین و پیشرفت جوامع مورد غفلت قرار گرفته و در معرض نابودی است. این جنوبی در کتابخانههای روستایی انجام گرفت مطالعه با هدف پیشنهاد و ارائۀ الگویی بهمنظور مستندسازی، حفظ و اشاعۀ دانش بومی روستاییان خراسان.
روششناسی: این مطالعۀ کیفی بهروش نظریۀ زمینهای انجام شد. دادهها بهکمک ابزار مصاحبۀ نیمهساختاریافته از نمونهها گردآوری شد. نمونه را بیست مرد و ده زن روستایی، هشت کتابدار و سه نفر مطلع از دانش بومی استان خراسان جنوبی تشکیل داد. روایی پژوهش بهکمک بازخورد همتایان و توضیح مفصل و غنی و داوران بیرونی تأیید شد. پایایی پژوهش نیز از طریق تصویربرداری و ضبط صدا و یاداشتبرداری واژهبهواژه با آوانگاری تقویت شد.
یافتهها: یافته ها نشان داد سازمانهای بسیاری میتوانند بهمنظور حفظ و اشاعۀ دانش بومی فعالیت کنند. دراینمیان، کتابخانههای روستایی میتوانند در بین سازمانها نقش مؤثری ایفا کنند؛ چون نزدیکترین مراکز دانش در روستا هستند و با ایجاد انگیزه و افزایش مهارتهای تخصصی، فنی، پژوهشی و کلامی به کتابداران و همچنین با مستندسازی دانش بومی بههر دو صورت رقومی و چاپی میتوانند در نقش هماهنگکننده ظاهر شوند.
نتیجه گیری: شیوهنامۀ بهدستآمده مهمترین نتیجۀ حاصل از این پژوهش بود. این شیوهنامه بر چهار اصل تخصص، تعهد، تعامل و تعادل استوار است. از طریق این شیوهنامه، ده مرحلۀ شناسایی، انتخاب، یادگیری، ارتباط، اقدام، پیادهسازی، بازبینی، ثبت، سازماندهی و دسترسی، بهمنظور مستندسازی، حفظ و اشاعۀ دانش بومی روستاییان به کتابخانههای کتابخانۀ روستاییروستایی خراسان جنوبی ارائه داده شده است.
کتابخانه روستایی,دانش بومی,نظریه زمینه ای,مستندسازی,اشاعه
https://infosci.um.ac.ir/article_33489.html
https://infosci.um.ac.ir/article_33489_0760de2393b55e460fcfb7ccb84563d8.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی
2251-6344
2423-401X
8
2
2019
02
20
تحلیل وضعیت کتابخانههای وابسته به سازمان کتابخانهها موزه و اسناد آستان قدس رضوی براساس ماتریس SWOT و ارائه راهبردهای استراتژیک مناسب برای این کتابخانه ها
265
281
FA
احمد
خسروی
0009-0009-1874-102X
دانشگاه فردوسی مشهد
ahmadkhosravi630@gmail.com
احمد
زارعی
0009-0005-3147-0552
دانشگاه بین المللی امام رضا (ع)
zareahmad815@gmail.com
مهدی
قیصری نیک
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
gheysarinik@gmail.com
10.22067/riis.v0i0.68312
مقدمه: برای تدوین برنامه های راهبردی در هر سازمان ابزارهای مختلفی وجود دارد. ماتریسSWOT یکی از این ابزارهاست که با تحلیل عوامل موثر بیرونی و داخلی هر سازمان به مدیران در تدوین این برنامه کمک می کند. هدف این تحقیق شناسایی مهمترین نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدهای موجود درحوزه کتابخانههای وابسته سازمان کتابخانهها موزه و مرکز اسناد آستان قدس رضوی براساس ماتریس SWOT و ارائه راهبردهای اجرایی بهمنظور بهبود برنامهها می باشد.
روششناسی: تحقیق حاضر از نوع توصیفیپیمایشی است. برای جمع آوری اطلاعات از یک پرسشنامه خودساخته استفاده شد. روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات کارشناسی اساتید مربوطه و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ محاسبه و مقدار آن 98% برآورد گردید. جامعه آماری این پژوهش مدیران و کارکنان معاونت امور کتابخانههای وابسته به سازمان کتابخانهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی است. امتیاز وزنی مؤلفهها با روش وزندهی رتبهای محاسبه شد. در نهایت پس از تحلیل عوامل و بر اساس اهمیت و وزن هر عامل ، استراتژی های مناسب پژوهش تدوین و راهبردهای اجرایی اثربخش در جهت تقویت قوتها و فرصتها و کاهش ضعفها و تهدیدها ارائه گردید.
یافتهها: یافته ها نشان داد که تعلق کتابخانهها به آستان قدس رضوی، حضور نیروهای تحصیل کرده و متخصص و مدیران با تجربه مهمترین نقطه قوت کتابخانهها و کمبود فضا و استاندارد نبودن ساختمان برخی از کتابخانهها، نبود ساز و کار مناسب برای وجین منابع قدیمی و نبود نگرش کلی به ضرورت پژوهش مهمترین نقطه ضعف کتابخانهها محسوب می شود. مهمترین فرصتهای موجود اهتمام رهبر فرزانه انقلاب و تولیت محترم آستان قدس رضوی به توسعه کمی و کیفی کتابخانهها، حضور کارکنان تحصیل کرده و وجود پتانسیل مناسب علمی و پژوهشی در این حوزه و شناساندن کتابخانهها به مراکز آموزشی و فرهنگی با توجه به انتساب کتابخانهها به امام رضا(ع) و تنوع خدمات در این کتابخانهها می باشد. مهمترین تهدیدهای موجود گسترش مدرکگرایی و عدم علاقه به مطالعه بعد از فراغت از تحصیل و محیط و مشکلات اقتصادی جامعه می باشد.
نتیجه گیری: نتایج نشان داد که سازمان کتابخانه ها با قرار داشتن در وضعت تهاجمی، دارای فرصت ها و نقاط قوت زیادی می باشد که می تواند با اتکال به آنها در مسیر اهداف سازمانی، بر موانع موجود غلبه نموده و نقاط ضعف خود را تقویت نماید.
موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
https://infosci.um.ac.ir/article_33507.html
https://infosci.um.ac.ir/article_33507_db31398b115bacc2cd729c3b9901c0f5.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی
2251-6344
2423-401X
8
2
2019
02
20
طراحی مدل سنجش سطح کیفیت خدمات کتابخانه الکترونیکی دانشگاه یزد با رویکرد ترکیبی مدلسازی ساختاری تفسیری ویکور در محیط فازی شهودی
283
298
FA
علی
دائی
دانشگاه یزد
alidaei@stu.yazd.ac.ir
سید حبیب الله
میرغفوری
دانشگاه یزد
mirghafoori@yazd.ac.ir
محمدرضا
ایزدی
دانشگاه یزد
mohammadrezizadi@stu.yazd.ac.ir
10.22067/riis.v0i0.72938
مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان کیفیت ارائه خدمات و ارزیابی عملکرد خدمات کتابخانه الکترونیکی دانشگاه یزد و چگونگی دریافت و ارزیابی خدمات توسط دانشجویان و شناسایی عوامل مؤثر بر کیفیت این خدمات و میزان اثر آنها نوشتهشده است. کتابخانه الکترونیکی دانشگاه یزد بخشی از کتابخانه مرکزی دانشگاه یزد است که در آن دانشجویان به منابع الکترونیکی، شامل کتاب و پایاننامه بهصورت تمام متن و همچنین به پایگاههای اطلاعرسانی علمی جهت دریافت مقالات تمام متن دسترسی دارند.
روششناسی: پس از مروری بر ادبیات تحقیق و مصاحبه با کارشناسان این حوزه، 20 مؤلفه مؤثر بر کیفیت خدمات کتابخانهای شناساییشده است که پس از طراحی و توزیع پرسشنامه میان 120 نفر از کارشناسان و کاربران کتابخانه الکترونیکی دانشگاه یزد، درباره هر کدام از این مؤلفههای کیفی در قالب طیف لیکرت بیانی فازی-شهودی نظرخواهی شد. در مرحله بعد، این عوامل با بهکارگیری روش ویکور فازی شهودی اولویتبندی و در نهایت، با بهکارگیری روش مدلسازی ساختاری تفسیری، استراتژیهای افزایش سطح کیفیت خدمات سطحبندی شدند.
یافتهها: با بهکارگیری روش شرح دادهشده عوامل مؤثر بر کیفیت خدمات رتبهبندی گردیده و عامل حفظ اطلاعات کاربران با Q=/07 دارای اولویت اول، عامل سرعت پردازش با Q=/08 اولویت دوم و عامل بهروز بودن اطلاعات با Q=0/15 اولویت سوم را به خود اختصاص داده است. سایر عوامل نیز به همین ترتیب رتبهبندی شدند. در مرحله بعد، با بهکارگیری روش مدلسازی ساختاری تفسیری استراتژیهای افزایش سطح کیفیت خدمات سطحبندی شد که عوامل ایجاد دسترسی گسترده به مجلات الکترونیکی و عدم افشای اطلاعات کاربران در سطح یک و بقیه عوامل به ترتیب در سطوح 2 و 3 قرار گرفتند.
نتیجهگیری: کاربران کتابخانه الکترونیکی موردنظر بیشتر توجه و اولویت خود را به حفظ اطلاعات معطوف نمودهاند، که با توجه به این عامل مدیران این کتابخانه باید به مقوله امنیت و استفاده از سیستمهای مطمئن توجه بیشتری نمایند. همچنین سرعت پردازش که در اولویت بعدی کاربران قرارگرفته است نیازمندِ توجه ویژه به فراهم آوردن پهنای باند و بسترهای مناسب و استفاده از فناوریهای بهروز و نوین جهت ارائه خدمات به کاربران با سرعت مناسب و کسب رضایت آنان میباشد. همچنین سایر عوامل که در این پژوهش استنتاج و اولویتبندی شدند به ترتیب نیازمند توجه و فراهم آوردن کیفیت مناسب جهت ارائه خدمات شایسته و مناسب و کسب رضایت مشتریان میباشد.
کتابخانه الکترونیکی,ویکور فازی شهودی,مدلسازی ساختاری تفسیری
https://infosci.um.ac.ir/article_33536.html
https://infosci.um.ac.ir/article_33536_9c96765643461d8d222364c30bf5794b.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی
2251-6344
2423-401X
8
2
2019
02
20
نقش قابلیتهای مرجع مجازی بر بهبود فعالیتهای پژوهشی کاربران
299
316
FA
حمید
قاضی زاده
دانشگاه پیام نور
iranlib1393@gmail.com
سعید
غفاری
دانشگاه پیام نور
ghaffari130@yahoo.com
10.22067/riis.v0i0.69339
مقدمه: ازآنجاکه خدمات مرجع مجازی، خدماتی است که از قابلیتهای مطلوبی برخودار بوده و میتواند در فرایند خدماترسانی در محیط وب، نقشآفرین نیز باشد، بررسی نقش اینگونه قابلیتها در روند تحقیقات کاربران، بیشازپیش محسوس خواهد بود. ازاینرو، هدف از این پژوهش، بررسی نقش خدمات و قابلیتهای مربوط به مؤلفههای مرجع مجازی بر بهبود عملکرد فعالیتهای تحقیقاتی دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی است.
روششناسی: تحقیق حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و به روش پیمایشی انجام شده است. ابزارگردآوری دادهها، پرسشنامه و جامعه آماری آن، کلیه دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی بوده که 377 نفر به روش نمونهگیری تصادفی طبقهای و براساس جدول مورگان گزینش انتخاب شدند.
یافتهها: تحلیلها نشان داد که از میان انواع مؤلفههای مرتبط با قابلیتهای مرجع مجازی، سرعت ارائه پاسخ با میانگین امتیاز 29/4، وضعیت مطلوبی داشته و در اولویت قرار گرفت و سایر مؤلفهها مانند پاسخگویی کتابدار، جامعیت پاسخ و اعتبارمنابع با میانگین ۹۴/۳، 86/3 و ۷۵/۳ به ترتیب در مراتب بعدی قرار گرفته و وضعیتی نسبتاً مطلوب داشتند.
نتیجهگیری: ارزش مقاله حاضر در نشاندادن قابلیتهای مرجع مجازی در کتابخانهها است. تمرکز بر مؤلفههای مرتبط با مرجع مجازی، خواهد توانست تا امور پژوهشی کاربران درکتابخانهها را تسهیل نماید. دراینراستا، بهرهگیری از قابلیتهای مرجع مجازی کتابخانههای دانشگاه توسط دانشجویان، درحدمطلوب بوده و همچنین اعتماد دانشجویان به میز مرجع مجازی کتابخانه دانشگاه در حد بالایی بوده و این بدان معنا است که مسئولان کتابخانه باید در این راه توجه و دقت نظر بیشترى داشته باشند.
مرجع مجازی,فعالیت های تحقیقی,دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی
https://infosci.um.ac.ir/article_33556.html
https://infosci.um.ac.ir/article_33556_caa84859a406f1b1988746b9e058c3a7.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی
2251-6344
2423-401X
8
2
2019
02
20
بررسی اختلالات شخصیتی در کتابهای کنسرو غول و خواهران تاریک و نگاهی به رویکرد کتابدرمانی
317
338
FA
هدی
ژیان جهانی
دانشگاه بین المللی امام رضا (ع)
hzjahani@gmail.com
حمیدرضا
آقامحمدیان شعرباف
دانشگاه فردوسی مشهد
aghamohammadian@um.ac.ir
مه دخت
پورخالقی چترودی
دانشگاه فردوسی مشهد
dandeline@um.ac.ir
10.22067/riis.v0i0.71456
مقدمه: بررسی اختلالات شخصیت در علم روانشناسی با مشاهده و بررسی رفتارهای فرد دارای اختلال و مصاحبههای بالینی انجام میپذیرد و به پژوهش بر انواع اختلالات شخصیتی در متن و شخصیتهای داستانی خصوصاً آثار کودک و نوجوان، توجه چندانی نشده است. در این جستار سه اختلال شخصیتی (دوریگزینی، افسردگی و اسکیزوتایپی) در سه شخصیت (توکا، مادر توکا و نیما) در دو کتاب نوجوان (کنسرو غول و خواهران تاریک) از مهدی رجبی، نویسنده آثار کودک و نوجوان، با نگاهی به کتابدرمانی، بررسی شده است.
روششناسی: مؤلفههای اختلالات شخصیت در این پژوهش به روش کتابخانهای گردآوری شده و روش پژوهش، کیفی است که با شیوه تحلیل محتوا انجام شده است. ابزار در این پژوهش ملاکهای تشخیصی در سه اختلال شخصیتی است. این ملاکها در اختلال شخصیت دوریگزین شامل: «حقارت روانی، حقارت بدنی، مقایسه خود با دیگران، انزوا، دستپاچگی و عدم ریسک در زندگی است»؛ در اختلال شخصیت افسرده نیز نشانههای تشخیصی: «سبک زندگی تکراری، چاقی و پرخوری عصبی، داغدیدگی، عیبجویی، خرافاتی بودن» است و نشانهها در اختلال شخصیت اسکیزوتایپی: «توهم، تفکر جادویی و سحرآمیز، رفتارهای غیرعادی و عجیب، سفر در زمان و مکان، اندیشهپردازی پارانویا، حالت عاطفی نابجا یا محدود، تنهایی و فقدان دوست» میباشد که در شخصیتهای داستانی (توکا، مادر توکا و نیما) بررسی شده است.
یافتهها: نتایج بهدست آمده به ترتیب فراوانی، در متن کتاب خواهران تاریک، هشتاد و شش نمونه، بر اساس مؤلفههای اختلال شخصیت اسکیزوتایپی در شخصیت نیما مشاهده شد. در متن کتاب کنسرو غول نیز بیست و چهار نمونه بر اساس مؤلفههای اختلال شخصیت افسرده در شخصیت مادر توکا و بیست و دو نمونه بر اساس مؤلفههای اختلال شخصیت دوریگزین در شخصیت توکا مشاهده شد.
نتیجهگیری: در بررسی نمونهها بر اساس ملاکهای شخصیتی در سه اختلال شخصیت، به ترتیب فراوانی، ابتدا اختلال شخصیت اسکیزوتایپی، پس از آن اختلال شخصیت افسرده و در نهایت اختلال شخصیت دوریگزین در دو کتاب کنسرو غول و خواهران تاریک قرار گرفت. در بررسی شخصیتها نیز بر اساس میزان فراوانی بیشترین آمار به نیما و پس از آن به مادر توکا و سپس به توکا اختصاص دارد و در مجموع اختلال شخصیت در کتاب خواهران تاریک بیشتر از کتاب کنسروغول مشاهده شد. در شخصیتهای این دو اثر مشکلات روانشناختی بارزی وجود دارد که میتواند به کتابدار، معلم و روانشناس بهعنوان درمانگر در رویکرد کتابدرمانی کودکان و نوجوان کمک بسزایی کند، زیرا مخاطبان کودک و نوجوان با همانندسازی خود با شخصیتهای داستان میتوانند روشهایی کاربردی برای حل مشکلات خویش بیایند.
اختلال شخصیّت,دوریگزینی,افسردگی,اسکیزوتایپی,کتابدرمانی,مهدی رجبی,کنسرو غول,خواهران تاریک
https://infosci.um.ac.ir/article_33574.html
https://infosci.um.ac.ir/article_33574_bc431b2a7fcca9de23ef478786bdee52.pdf